Đợt rét đậm, rét hại đầu tiên của mùa đông này đã qua 10 ngày. Nền nhiệt độ hôm nay (24/12) ở các tỉnh Tây Bắc đã tăng, trời nắng ấm. Người dân Sơn La tuy đỡ phải chịu cái lạnh thấu xương, buốt thịt như mấy ngày qua, song lại phải đối mặt với một nỗi lo lớn hơn, đó là sự nghèo đói do rét đậm, rét hại gây ra.
Gia đình ông Tòng Văn Ỏm ở bản Nam, xã Hua La, thành phố Sơn La có 4 ha cà phê. Gần 20 năm gắn bó, với mức thu nhập bình quân từ 150 đến 200 triệu đồng mỗi năm. Tuy chưa thực sự đủ đầy, nhưng cây cà phê đã mang lại cho gia đình ông một cuộc sống ổn định, con cái được học hành đến nơi đến chốn.
 |
| Những ngày qua, một số địa phương miền núi phía Bắc xuất hiện tuyết rơi, sương muối đã khiến người nông dân chịu thiệt hại lớn |
Ấy vậy mà đợt rét đậm, rét hại kèm theo sương muối kéo dài 10 ngày qua đã khiến 3/4 diện tích cà phê của gia đình bị ảnh hưởng: lá sạm lại, cả quả, thân và cành cũng đều bị đen xám như sắp chết khô. Kinh nghiệm cho thấy, khi có các triệu chứng này, cây sẽ héo dần, chết mòn. Vì vậy, mấy ngày nay ông và gia đình phải tranh thủ tận thu toàn bộ số quả còn lạị và cây nào không bị hỏng ngọn thì tỉa cành, những cây đã bị đen đúa thì phải đốn bỏ. Đáng lo ngại là số phải chặt bỏ tận gốc chiếm phân nửa diện tích cà phê của gia đình.
Ông Tòng Văn Ỏm băn khoăn: “Tôi thực sự rất lo lắng. Mấy ngày nay cả nhà tranh thủ hái nốt số quả còn lại, nhưng cũng chẳng còn được là bao vì phần lớn đã bị táp đen lại rồi, chắc chắn chất lượng cũng bị ảnh hưởng. Đau lòng lắm, nhưng buộc phải đốn đi để cho nó tiếp tục ra mầm, nếu không chặt cây cũng sẽ khô xuống tận gốc và chết hết”.
Gia đình chị Tòng Thị Phương ở bản Nẹ Nưa, cùng xã Hua La cũng trong tình cảnh tương tự. Nhà có hơn 4ha cà phê thì qua đợt rét đậm, rét hại kèm sương muối cũng khiến một nửa diện tích bị ảnh hưởng. Không lúa ruộng, nương ngô, sắn… hàng chục năm qua, mọi nguồn thu trong gia đình chỉ trông chờ vào cà phê. Nay cà phê bị ảnh hưởng do sương muối, năng suất giảm, chị rất lo cho cuộc sống của gia đình.
Không chỉ cà phê bị ảnh hưởng, rét đậm, rét hại còn gây thiệt hại đối với đàn gia súc ở Sơn La. Theo thống kê, toàn tỉnh đã có 182 con trâu bò bị chết rét, tập trung ở các huyện Thuận Châu, Sốp Cộp và Bắc Yên. Với nông dân, con trâu là đầu cơ nghiệp, nay đầu cơ nghiệp bị mất, rất nhiều hộ phải đối mặt với nguy cơ tái nghèo.
Ông Bạc Cầm Hòa, một hộ dân ở bản Lăng, xã Phổng Lăng, huyện Thuận Châu cho biết: “Thời tiết rét quá. Trâu của gia đình bị chết một con, mặc dù chuồng trại đã được che chắn, thức ăn cũng đã được chuẩn bị đầy đủ nhưng nó vẫn chết. Kinh tế gia đình hiện rất khó khăn, cho nên chúng tôi cũng trông chờ Nhà nước hỗ trợ một phần nào để gia đình có thể mua lại trâu, bò để cày kéo”.
Thiệt hại do rét đậm, rét hại ở Sơn La hiện chưa thể "đong, đo đếm" chính xác. Song, con số hàng trăm hecta cà phê bị ảnh hưởng, gần 200 con gia súc bị chết đang khiến cuộc sống của nhiều hộ dân lao đao, đối mặt với nguy cơ tái nghèo trở lại./.