Nhu cầu cần phải mở rộng sân bay Tân Sơn Nhất để tăng năng lực khai thác là việc phải làm.Tuy nhiên, việc mở rộng sân bay này về phía Nam sẽ lấy bao nhiêu diện tích đất quốc phòng và có xây thêm đường băng thứ 3 để tăng công suất khai thác hành khách hay không vẫn đang được đưa lên bàn cân nhắc và tranh luận.

Tư vấn ADPi báo cáo cuối kỳ về điều chỉnh quy hoạch, mở rộng, nâng cấp sân bay Tân Sơn Nhất, trong đó khuyến nghị công suất không nên vượt quá 50 triệu khách/năm và không nên xây thêm đường băng thứ 3.

Không xây đường băng thứ 3

Tại buổi họp báo cáo cuối kỳ về điều chỉnh quy hoạch, mở rộng, nâng cấp sân bay Tân Sơn Nhất của Bộ Giao thông Vận tải vào chiều 27/2, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể thừa nhận đến nay đã đưa ra 9 phương án mở rộng sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất.

“Do đây là sân bay quan trọng nên có nhiều ý kiến trái chiều. Theo chỉ đạo của Chính phủ, Bộ GTVT đã tổ chức đấu thầu tư vấn quốc tế, để thuê một đơn vị mạnh về hàng không để đề xuất các giải pháp, nhằm báo cáo Chính phủ,” ông Thể cho hay.

Là đơn vị nước ngoài được lựa chọn, đại diện Tư vấn ADPi (Pháp) nhìn nhận, trong quá trình nghiên cứu phương án mở rộng cũng đánh giá nhiều yếu tố như quỹ đất hạn chế, giải phóng mặt bằng, môi trường xung quanh...

Phía ADPi cũng đưa ra dự báo đến năm 2025 số lần cất hạ cánh qua Tân Sơn Nhất là 300.000 lượt, 51 triệu hành khách và 960.000 tấn hàng hoá. Theo đánh giá, hệ thống đường lăn/đường cất hạ cánh và vùng trời tại sân bay này là yếu tố hạn chế lớn cho việc tăng công suất.

Với cấu hình khu bay hiện nay, đại diện Tư vấn ADPi khẳng định chỉ có thể đáp ứng được 50 triệu hành khách/năm, muốn tăng năng lực chỉ có thể mở rộng nhà ga.

Muốn nâng công suất Tân Sơn Nhất lên đến 60-70 triệu khách/năm, phương án này bắt buộc phải xây dựng thêm đường cất hạ cánh mới (thứ 3), lấy đất khu vực sân golf ở phía Bắc sân bay Tân Sơn Nhất để xây dựng nhà ga.

Tư vấn khuyến cáo không nên triển khai phương án này vì giải phóng mặt bằng lớn, ô nhiễm tiếng ồn, chi phí vận hành cao. Với phương án công suất 50 triệu hành khách, tư vấn đề nghị không xây dựng mới đường băng mà giữ nguyên hai đường băng hiện tại, có cải tạo.

Bên cạnh đó, ADPi cũng phân tích những ưu nhược điểm của 2 phương án xây dựng thêm nhà ga ở phía Bắc và phía Nam.

Cụ thể, việc xây dựng phương án nhà ga ở phía Bắc (phần sân golf) sẽ tăng chi phí vận hành vì 2 nhà ga tách rời, chi phí xây dựng, giải phóng mặt bằng lớn. Do vậy, Tư vấn đề xuất phương án ưu tiên là xây dựng nhà ga ở phía Nam (cạnh nhà ga hiện nay) để kết nối hai nhà ga, tận dụng hạ tầng, cơ sở vật chất chung.

Ở phía Bắc, phần sân golf sẽ được giải phóng làm khu đỗ máy bay, ga hàng hóa, khu bảo dưỡng, sửa chữa máy bay. Phương án này cũng đặt ra một số nội dung về cải tạo đường cất hạ cánh hiện nay, kết nối giao thông bên ngoài, hệ thống thoát nước...

Có vượt ngưỡng 50 triệu khách/năm?

Đồng ý với đề xuất của ADPi nên mở rộng phía Nam, ông Nguyễn Bách Tùng, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Thiết kế và Tư vấn xây dựng công trình hàng không ADCC, Bộ Quốc phòng cho rằng, mục đích mở rộng, nâng cấp là giải cứu sân bay Tân Sơn Nhất do đó nên làm cái gì nhanh nhất, rẻ nhất.

Ông Tùng cũng đề nghị ADPi tính toán lại việc xây dựng nhà ga tiêu chuẩn quốc tế bởi nếu xây nhà ga từ 36 triệu lên 50 triệu khách/năm sẽ đòi hỏi diện tích đất quá tốn kém, sẽ không thể lấy là 40ha mà lấy thêm hơn 70ha đất quốc phòng.

Nhấn mạnh việc mở rộng, nâng cấp sân bay Tân Sơn Nhất chỉ nên nằm ở 50 triệu hành khách/năm mà không nên tăng thêm, Thiếu tướng Phùng Văn Kha, Phó Tư lệnh Quân chủng Phòng không Không quân (Bộ Quốc phòng) bày tỏ quan điểm: “Việc lấy đất mở rộng nên phù hợp, không cần to, rộng quá, tránh tốn kém tiền của đất nước, ảnh hưởng đến đất của quốc phòng và vị trí đóng quân của lực lượng quốc phòng. Điều này liên quan đến chiến lược bảo vệ tổ quốc, nếu không tính toán hợp lý sau này gỡ sẽ rất khó”.

Cần một phương án khách quan, minh bạch, tối ưu

Phát biểu tại buổi làm việc, đại diện Bộ KH&ĐT cho rằng, câu chuyện rà soát quy hoạch sân bay Tân Sơn Nhất lẽ ra đã làm xong từ rất lâu.

“Sau rất nhiều thời gian, Tư vấn Pháp lại đề xuất phương án gần giống như phương án trước đó ta đã làm”, vị này nói và đề nghị cần phân tích lợi thế của phương án này, làm rõ nếu lựa chọn thì hơn phương án khác như thế nào. “Phương án đưa ra là để “giải cứu” cho Tân Sơn Nhất, không cần làm sân bay quá to. Cần tính toán làm sao đầu tư thấp nhất, trong thời gian nhanh nhất để đáp ứng nhu cầu cầu bách này”, đại diện Bộ KH&ĐT nói.

Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói: “Cuộc họp này như một hội thảo khoa học phản biện phương án mà tư vấn đưa ra để nghiên cứu, đề xuất một phương án tốt nhất cho sân bay Tân Sơn Nhất theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng. Báo cáo nghiên cứu của Tư vấn ADPi về rà soát các quy hoạch của sân bay Tân Sơn Nhất và đề xuất phương án hợp lý là ý kiến phản biện quốc tế, độc lập, không phụ thuộc vào ngành giao thông cũng như bất cứ tổ chức nào của Việt Nam”.

Kết luận buổi họp, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể yêu cầu ADPi cần tiếp thu và trả lời đầy đủ các ý kiến phản biện của chuyên gia để làm sáng tỏ vấn đề một cách công khai, minh bạch, qua đó đề xuất được phương án tối ưu nhất lên Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Đơn vị tư vấn phải làm rõ, tính toán các phương án đã đề xuất sao cho hiệu quả, tiết kiệm nhất để Bộ sớm báo cáo Thủ tướng Chính phủ./.