“Kể từ khi ra đời, phát thanh được biết đến là phương tiện giao tiếp xã hội hữu dụng nhất cho loài người”. Từ niềm tin này, ông Jorge Alvarez, Chủ tịch Học viện Radio Tây Ban Nha, đã khởi xướng đề xuất UNESCO công bố ngày Phát thanh thế giới, ngày hội của những người làm phát thanh. Nhân ngày Phát thanh thế giới năm nay 13/2, chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn “cha đẻ” của ngày Phát thanh thế giới.
Ông Jorge Alvarez: Có thể nói, kể từ khi ra đời, phát thanh được biết đến là phương tiện giao tiếp xã hội hữu dụng nhất cho loài người. Ngày nay, phát thanh đang chứng kiến cuộc cách mạng kỹ thuật mới. Nhờ việc phát sóng qua internet và streaming, chi phí để tạo ra đài phát thanh phục vụ sứ mệnh phủ sóng rộng khắp giảm đi đáng kể. Nhờ điện thoại di động và điện thoại thông minh, mọi người giờ có thể dễ dàng nghe các chương trình phát thanh của các đài phát thanh ở bất kỳ đâu trên thế giới.
Tuy nhiên, thách thức lớn hiện nay là phải khiến các đài phát thanh có lợi nhuận để các biên tập viên, phóng viên, kỹ thuật viên, phát thanh viên…có mức lương đủ để họ chú tâm tạo ra các chương trình với nội dung chuyên nghiệp phục vụ thính giả.
Ông Jorge Alvarez: Sự ra đời của Uỷ ban ngày Phát thanh thế giới, một ý tưởng được đề xuất bởi Học viện Phát thanh Tây Ban Nha, dưới sự bảo trợ của UNESCO, đã thúc đẩy sự hợp tác rất tích cực giữa những người làm phát thanh của các nước thành viên. Uỷ ban này, tập hợp các Hiệp hội phát thanh từ 5 châu lục. Mỗi năm, uỷ ban đều họp tại UNESCO để đề xuất ý tưởng tổ chức ngày Phát thanh thế giới. Năm 2022, uỷ ban quyết định chọn chủ đề “Phát thanh và sự tin cậy” nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của phát thanh trong việc tạo sự tin cậy cho người dân trong bối cảnh chúng ta phải đối mặt với vấn nạn tin giả.
Ông Jorge Alvarez:Có lẽ, chuyện thú vị nhất là việc lựa chọn ngày để tổ chức ngày Phát thanh thế giới. Đó là câu chuyện tại cuộc họp Hội đồng của UNESCO năm 2011. Cuộc họp có sự góp mặt của 157 quốc gia tham gia góp ý trong nhiều giờ để lựa chọn ngày tổ chức ngày Phát thanh thế giới. Những cuộc tranh luận dài nổ ra về quyết định chọn 1 ngày cụ thể để tổ chức. Nga, Italia và Đức tranh luận lựa chọn ngày có liên quan đến quốc gia họ trong việc phát minh ra radio. Cuối cùng, Tổng Giám đốc UNESCO Irina Bokova đề xuất ngày trung lập, 13/2/1946 là ngày ra đời Đài Phát thanh Liên hợp quốc.
Ông Jorge Alvarez: Thật ra, tin giả còn xuất hiện ở cả việc tổ chức các ngày kỷ niệm. Không ít báo chí đưa tin về các ngày kỷ niệm giả làm ảnh hưởng sự tin cậy của các ngày kỷ niệm do UNESCO công bố. Chính việc lan truyền các ngày kỷ niệm giả đó khiến người dân bị hoang mang, không biết đâu là thật, đâu là giả.
Thật tuyệt khi chứng kiến sự nở rộ của các kênh phát thanh, trong đó có cả các kênh phát thanh không truyền thống cần sự cấp phép của chính phủ. Chúng ta cần cảm ơn sự ra đời của các đài phát thanh trực tuyến, với chi phí vận hành thấp hơn nhiều so với các mô hình đài phát thanh truyền thống qua sóng Hertz. Rõ ràng, khái niệm đài phát thanh trở nên đơn giản hơn và vì vậy, thông tin qua các kênh phát thanh cũng đa dạng, nở rộ hơn. Đây là điều kiện cần thiết để phát thanh tiếp cận và chiếm sự tin cậy của thính giả.