Thiếu nhân lực tại trạm y tế xã 

Tại Hội nghị nâng cao chất lượng trạm y tế xã, phường hoạt động theo nguyên lý y học gia đình dựa trên mô hình 26 trạm y tế điểm các tỉnh phía Bắc diễn ra ngày 7/9 vừa qua tại Hà Nội, Bộ Y tế cho biết, hiện nay còn rất nhiều bệnh nhân vượt tuyến lên BV Trung ương điều trị không cần thiết vì bệnh hoàn toàn có thể điều trị ở tuyến dưới.

Theo thống kê, có đến 35,4% bệnh nhân đến khám chữa bệnh (KCB) ở tuyến trung ương có thể điều trị được ở tuyến tỉnh, huyện và 20% có thể điều trị được ở tuyến huyện.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến phát biểu tại Hội nghị nâng cao chất lượng trạm y tế xã, phường hoạt động theo nguyên lý y học gia đình dựa trên mô hình 26 trạm y tế điểm các tỉnh phía Bắc. (Ảnh: Bộ Y tế)

41,5% bệnh nhân đến khám chữa bệnh ở tuyến tỉnh có thể điều trị được ở tuyến huyện và 11% có thể điều trị được ở trạm y tế xã.

Tuy đã đạt được nhiều kết quả góp phần vào việc nâng cao sức khoẻ người dân nhưng y tế cơ sở vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu người dân, chất lượng hiệu quả hoạt động chưa cao.

Để triển khai đổi mới hoạt động của trạm y tế xã, Bộ Y tế đã khảo sát, lựa chọn 26 xã, phường, thị trấn thuộc 8 tỉnh, thành phố đại diện cho các vùng để triển khai mô hình điểm. Qua khảo sát, Bộ Y tế cho biết, hiện nay chỉ có 3 tỉnh, thành phố là Hà Nội, TP HCM, Yên Bái có đầy đủ bác sĩ tại các trạm y tế. Hiện còn 8/26 trạm y tế chưa có bác sĩ làm việc tại trạm tế; 9/26 chưa có y sĩ y học cổ truyền, 7/26 chưa có dược sĩ; cơ cấu chưa phù hợp, có vị trí thừa, có vị trí thiếu.

Ông Trần Văn Đoan, Trưởng trạm y tế xã Quang Kim, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai cho biết, hiện nay nguồn nhân lực ở trạm y tế xã còn thiếu rất nhiều, chỉ có 5 cán bộ, y tế và 15 nhân viên y tế thôn bản trong 18 thôn bản. Bên cạnh đó, trạm y tế xã hiện còn thiếu nguồn lực cán bộ y học cổ truyền. “Khó khăn về nguồn nhân lực, đào tạo kiến thức chuyên môn cho cán bộ trạm y tế xã khiến y tế cơ sở chưa đáp ứng được nhu cầu khám chữa bệnh cho người dân”- ông Trần Văn Đoan nói.

Theo ông Đoan, để xây dựng mô hình trạm y tế điểm, cần có cơ chế chính sách đào tạo bổ sung nguồn nhân lực, đặc biệt là đào tạo cán bộ y học cổ truyền, bổ sung kiến thức chuyên môn để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh cho người dân. Bên cạnh đó, cần có cơ chế đào tạo quản lý, vị trí việc làm, bổ sung kiến thức chuyên môn cho cán bộ y tế cơ sở.

Đào tạo nhân lực cho tuyến y tế cơ sở

Trước tình trạng này, Bộ Y tế phối hợp với Liên minh Châu Âu và Ngân hàng Thế giới mở rộng việc đào tạo nhân lực cho tuyến y tế cho các tỉnh khó khăn thông qua Dự án “Giáo dục và đào tạo nhân lực y tế phục vụ cải cách hệ thống y tế” (Dự án HPET). Tại đây, cán bộ y tế sẽ được đào tạo chăm sóc sức khỏe ban đầu  theo nguyên lý y học gia đình để quản lý các bệnh không lây nhiễm tại cộng đồng như huyết áp, tiểu đường và thực hiện lập hồ sơ quản lý sức khỏe cho người dân.

Ông Nguyễn Ngô Quang, Phó Cục trưởng Cục Khoa học công nghệ- Đào tạo (Bộ Y tế)- Giám đốc Dự án HPET cho rằng, từ trước đến nay Bộ Y tế có nhiều dự án để đầu tư cho các trường đại học, cao đẳng, hệ thống y tế cơ sở. Tuy nhiên, đó là những đầu tư theo chiều dọc, tức đầu tư cho trang thiết bị, giảng dạy, labor, đầu tư giảng dạy giảng viên mà chưa có dự án nào đầu tư cho đổi mới đào tạo dựa trên năng lực.

“Trong Dự án này, chúng tôi muốn nhấn mạnh ở đây dựa trên năng lực là dựa trên năng lực thực hành nghề nghiệp của người bác sỹ, điều dưỡng khi mà họ ra trường”- ông Nguyễn Ngô Quang cho biết.

Ông Bruno Angelet, Đại sứ - Trưởng phái đoàn Liên Minh Châu Âu (EU) tại Việt Nam cho biết, hiện EU đang đồng hành cùng Bộ Y tế hỗ trợ xây dựng, xây mới 288 trạm y tế ở 36 tỉnh . Trong khuôn khổ dự án HPET, EU phối hợp với Ngân hàng Thế giới, Bộ Y tế cung cấp đào tạo cho các đội chăm sóc sức khỏe ban đầu làm việc ở tuyến xã trên địa bàn 10 tỉnh nghèo nhất, cũng như hỗ trợ một phần thí điểm phát triển  26 xã mô hình điểm.

Ông Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, nhằm tăng cường đào tạo nhân lực cho tuyến y tế cơ sở, Bộ Y tế sẽ thực hiện luân chuyển cán bộ. Theo đó, bác sĩ bệnh viện tuyến Trung ương về giúp năng lực chuyên môn cho bệnh viện tuyến tỉnh, bệnh viện tuyến tỉnh giúp cho tuyến huyện, tuyến huyện giúp cho trạm y tế xã.

Theo Bộ Y tế, với các trạm y tế chưa có bác sĩ thì sẽ cử bác sĩ luân phiên về làm việc khoảng 2-3 ngày/tuần/trạm; điều chuyển đi và đến một số y sĩ, điều dưỡng, dược sĩ trung học theo yêu cầu của các trạm... Tăng cường đào tạo nâng cao trình độ cho viên chức tại trạm...

Bộ Y tế cũng cử cán bộ chuyên môn luân phiên từ BV tuyến trung ương, BV tuyến cuối của TP.Hà Nội, TP HCM về hỗ trợ các trạm y tế xã, phường, thị trấn nhằm nâng cao chất lượng KCB giai đoạn 2018-2020 cho 4 tỉnh phía Bắc gồm huyện Bát Xát, Lào Cai; huyện Trấn Yên, Yên Bái; huyện Ba Vì, Đan Phượng, quận Hà Đông, Nam Từ Liêm, Hà Nội và huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh.../.