Ngày 4/2 đúng là ngày lập xuân và đây là thời điểm mà bà con nông dân tập trung cao độ để gieo cấy lúa xuân cho kịp thời vụ. Yếu tố quan trọng hàng đầu trong gieo cấy là nguồn nước cũng đang được tăng cường từ các hồ thủy điện về hạ du để phục vụ làm đất đổ ải. Đây là đợt xả nước thứ 2 và cũng là đợt lấy nước trọng điểm, vì thế phải sử dụng nguồn nước hết sức hiệu quả, tiết kiệm.
Dự báo năm nay, lượng mưa trung bình thấp hơn nhiều năm nên tình hình khô hạn sẽ trầm trọng hơn. Nguồn nước trong tình hình khô hạn càng trở nên quý giá ấy cần được ngành thủy nông và bà con nông dân có phương án trữ nước, sử dụng nước tối ưu để đảm bảo cho sản xuất thắng lợi.
“Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”, câu đúc kết ấy của ông cha ta trong nền nông nghiệp lúa nước hàng ngàn năm qua cho thấy, yếu tố quan trọng bậc nhất quyết định đến thành bại trong gieo cấy là nước. Vì thế, để đảm bảo cho sản xuất, ngành Thủy lợi và ngành Điện lực đã lên phương án xả nước từ các hồ thủy điện về hạ du làm 3 đợt phục vụ gieo cấy lúa vụ Đông Xuân 2014-2015 khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc bộ...
Nhưng sau đợt 1 vẫn còn những địa phương có tỷ lệ lấy nước đạt thấp như Bắc Ninh mới chỉ được 17%, Thái Bình, Hưng Yên 29%. Do đó, nếu không tranh thủ lấy nước ở 2 đợt còn lại thì việc đáp ứng nhu cầu nước cho sản xuất là hết sức khó khăn. Thêm vào đó, theo dự báo của Trung tâm Khí tượng thủy văn Trung ương, tổng lượng mưa từ tháng 1 đến tháng 4 tại Bắc Bộ có khả năng thiếu hụt từ 10 - 30% và ở khu vực Trung Bộ thiếu hụt khoảng 20 - 40% so với trung bình nhiều năm. Nguồn nước trong tình hình khô hạn, thiếu nước ở vụ Đông xuân này càng trở nên quý giá.
Để kịp thời cung cấp nước cho sản xuất, đồng thời tiết kiệm được tối đa nguồn nước, Tổng công ty Điện lực Việt Nam và Bộ NN&PTNT đã phải tính toán, tận dụng con triều lên cao nhất để xả nước nhằm tiết kiệm nước và tiết kiệm điện bởi nếu không tính toán cẩn thận sẽ lãng phí nước, không còn nước để xả bổ sung tưới dưỡng cho lúa, đồng thời sẽ gây thiếu điện trong sản xuất và sinh hoạt ở mùa khô. Bởi nước mùa khô là nguồn phát điện quý, có thể coi nước như xăng dầu. Vì vậy, người dân không thể để nước lãng phí.
Những ngày này là cao điểm lấy nước lần thứ 2. Nhiều trạm thủy nông, trạm bơm dã chiến chạy 24/24h, những cán bộ thủy nông và bà con nông dân thức trắng đêm đón nước về đồng. Đây là đợt lấy nước quan trọng nhất nên các địa phương cần huy động mọi phương tiện, thiết bị và nhân lực để tận dụng nguồn nước một cách triệt để, trữ nước ở ruộng, mương một cách tốt nhất để đủ nước gieo cấy và dưỡng lúa. Tuy nhiên, điều lo ngại là thời tiết giá rét và lo chuẩn bị Tết, mà bà con ngại ra đồng lấy nước thì hết sức lãng phí.
Do đó, để sản xuất hiệu quả và tiết kiệm nguồn nước quý, những ngày cuối đợt xả nước thứ 2 này và đợt xả nước thứ 3 vào tuần sau, các địa phương cần huy động tối đa sức dân, dùng nhiều phương tiện khác nhau bằng mọi cách để lấy nước về ruộng. Ngoài hàng ngàn trạm bơm dã chiến đã được các địa phương chuẩn bị sẵn sàng để bơm nước, bà con nông dân cần ra đồng nạo vét kênh tưới, dùng gầu tát nước vào những ruộng cao, đồng sâu. Cán bộ nông nghiệp, thuỷ lợi và chính quyền địa phương cần thông tin, hướng dẫn thời gian, địa điểm, phương tiện lấy nước cho bà con sao cho đạt hiệu quả cao nhất. Ngành điện đảm bảo đủ điện để các trạm bơm hoạt động hết công suất phục vụ cho việc bơm tưới.
Một khi chính quyền, ngành chức năng và người dân cùng đồng thuận, quyết tâm thực hiện lấy nước tiết kiệm và hiệu quả thì việc cung cấp đủ nước cho làm đất và gieo cấy kịp khung thời vụ chắc chắn sẽ đạt kết quả cao. Nước về đồng, ruộng đất được cày nhuyễn, thời tiết ấm dần lên thuận lợi cho người dân xuống đồng gieo mầm xanh no ấm của lúa xuân. Như thế, bà con ăn Tết càng yên tâm, phấn khởi./.