Riêng Hà Nội, những năm gần đây, các tòa chung cư cao hàng chục tầng mọc lên như nấm. Những tòa chung cư này đang gây ra nhiều mối lo cho xã hội về sự quá tải đô thị, ùn tắc giao thông và trên hết là sự an toàn tính mạng cho chính chủ nhân của những căn hộ trong các tòa nhà này. Đặc biệt, khi gần đây “bà Hỏa” liên tục ghé thăm các khu chung cư cao tầng khiến người dân càng thêm lo lắng.

Sau vụ cháy chung cư CT4A Xa La, lộ nhiều sai phạm của chủ đầu tư.

Theo số liệu từ Cơ quan Cảnh sát phòng cháy chữa cháy thành phố Hà Nội, tính đến quý II/2015, toàn thành phố có 891 công trình nhà cao tầng. Trong số 779 công trình đã đưa vào sử dụng thì có 60 công trình chưa được thẩm duyệt về phòng cháy, chữa cháy, 121 công trình chưa được nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy.

Bên cạnh đó, trên địa bàn thành phố vẫn tồn tại thực trạng nhiều chung cư cao tầng vẫn được cấp phép xây dựng dù hồ sơ phòng cháy, chữa cháy chưa được cơ quan có thẩm quyền thẩm duyệt.

Sau vụ cháy chung cư cao tầng CT4A và CT4B, khu đô thị Xa La, trong cuộc họp báo diễn ra chiều 12/10, đại diện Cơ quan cảnh sát Phòng cháy chữa cháy Hà Nội cho rằng, chủ đầu tư của hai chung cư này chỉ lo bán nhà, thiếu trách nhiệm trong đảm bảo an toàn công trình và phòng chống cháy nổ, có thái độ chống đối khi không thực hiện các kiến nghị của cơ quan phòng cháy chữa cháy...

Phát triển nhà cao tầng để giải quyết chỗ ở cho cư dân đô thị là xu thế tất yếu của xã hội hiện đại. Nhưng không phải vì bài toán chỗ ở mà chủ đầu tư bất chấp mạng sống của người dân. Rất may vụ cháy xảy ra ở Xa La không gây thiệt hại về người nhưng thực sự là cú sốc tinh thần, sự hoảng loạn dữ dội đối với nhiều người dân. 

Câu chuyện trách nhiệm của chủ đầu tư trong việc trang bị các trang thiết bị phòng, chống cháy nổ, báo cháy, thoát hiểm… không phải bây giờ mới nói đến mà đã được qui định bằng luật pháp, thế nhưng vì sao rất nhiều chung cư cao tầng chủ đầu tư vẫn “chui” lọt qua những qui định pháp luật như vậy? Phải chăng, tình trạng “nhờn” luật đang diễn ra để rồi các chủ đầu tư, những người làm công tác quản lý coi ý kiến của cơ quan phòng cháy chữa cháy và các qui định của pháp luật trong lĩnh vực này khi xây dựng các tòa nhà là chuyện nhỏ. Quan trọng là cắt giảm được khoản nào hay khoản đó.

Trong bất kỳ lĩnh vực hoạt động nào doanh nghiệp cũng phải có trách nhiệm xã hội. Ở đây, với các chủ đầu tư xây dựng, khi xây dựng tòa nhà là trách nhiệm với cộng đồng dân cư xung quanh, giảm thiểu tối đa việc làm phiền cộng đồng. Khi tòa nhà đi vào hoạt động thì chủ đầu tư phải có trách nhiệm với khách hàng của mình. Vậy nhưng, từ khâu “sản xuất hàng hóa” đã bị DN ăn bớt, hàng hóa không đáp ứng được tiêu chuẩn kỹ thuật. Trong khi đó, người dân chỉ quan tâm đến căn hộ mình đến ở ra sao chứ không để ý các thiết bị hỗ trợ an toàn cho mình được chủ đầu tư trang bị như thế nào. Thậm chí, có người sống ở chung cư cả năm trời nhưng không biết cầu thang bộ đi hướng nào.

Kiến thức phòng chống cháy nổ, thoát hiểm... của người dân sống trong các tòa nhà cao tầng còn hạn chế.

Theo các chuyên gia xây dựng, một tòa nhà cao tầng bị xảy ra sự cố cháy nổ thì thiết bị báo khói phải ngay lập tức phát tín hiệu và bắt đầu kích hoạt hệ thống hỗ trợ xung quanh (như hệ thống bơm gió tự động tại các cầu thang, các quạt hút gió tự khởi động), hệ thống cung cấp điện độc lập trong trường hợp bị cắt điện sẽ tự kích hoạt đẩy ôxy vào để bảo đảm an toàn cho con người bên trong khu vực bị nạn. Đối với nhà cao tầng, hệ thống báo cháy, chữa cháy, thoát nạn phải bảo đảm chứ không phải chỉ dựa vào thang cứu hộ. Thế nhưng, có vẻ đây là những thứ “xa xỉ” trong nhiều tòa chung cư hiện nay!?

Người dân sống trong các chung cư cao tầng cũng phải thực hiện nghiêm nội quy của tòa nhà về công tác PCCC để không xảy ra hoặc hạn chế thấp nhất thiệt hại khi hỏa hoạn xảy ra. Người dân cũng nên đi nghe những buổi tuyên truyền về kỹ năng thoát nạn.

Khi chủ đầu tư bàn giao nhà cho dân, tức là “chìa khóa trao tay” dân chỉ việc chuyển đến ở chứ không có quyền lắp đặt hay tháo dỡ bất cứ thiết bị cứu hỏa nào trong tòa nhà. Không nên vì những lợi ích cá nhân, sự thiếu hiểu biết mà để “bà Hỏa” thăm viếng bởi sẽ không có lần thứ hai để rút kinh nghiệm. Chính vì vậy, bất kỳ sai phạm nào liên quan đến an toàn, tính mạng của người dân thì phải bị xử lý nghiêm. Vì sự an toàn tính mạng của chính mình, mỗi người dân khi nhận bàn giao nhà cũng nên có những kiểm tra, rà soát về hệ thống phòng cháy, chữa cháy, thoát hiểm của tòa nhà để có các kiến nghị xử lý./.