Kịch bản tốt nhất và tệ nhất của Ukraine

Trước thời điểm tròn 2 năm Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, đa số các chuyên gia quốc phòng dự đoán xung đột sẽ rơi vào bế tắc trong năm 2024, dẫn đến không bên nào đạt được hoặc tổn thất đáng kể về lãnh thổ.

Tuy nhiên, chỉ trong một vài tháng đầu năm nay, số lượng binh lính và vũ khí tăng vọt của Nga đã làm suy giảm khả năng phòng thủ cũng như bước tiến của Ukraine, đặc biệt ở khu vực phía Đông, nơi Moscow giành quyền kiểm soát thành phố chiến lược Avdiivka cùng một số vùng đất nhỏ trong những tuần gần đây.

Đà tiến công của Nga, tình trạng thiếu thốn nghiêm trọng vũ khí cũng như đạn dược của Ukraine, cùng với gói hỗ trợ quân sự bế tắc tại Quốc hội Mỹ đang làm dấy lên lo ngại rằng, tình thế bế tắc hiện nay có thể là "kịch bản tốt nhất" mà Kiev có thể hy vọng trong năm 2024.

Theo một chuyên gia quốc phòng, ở viễn cảnh tồi tệ nhất, Ukraine có thể chứng kiến các lực lượng của Nga xuyên thủng các vị trí phòng thủ dọc tiền tuyến.

"Nga đang giành được đà tấn công giữa bối cảnh sự hỗ sự của phương Tây chững lại, do đó những tháng tới sẽ đóng vai trò vô cùng quan trọng với hướng đi của cuộc xung đột. Trong kịch bản tệ nhất, một số khu vực trên tiền tuyến của Ukraine có nguy cơ sụp đổ", Ben Barry, học giả cấp cao chuyên nghiên cứu Chiến tranh Mặt đất tại tổ chức nghiên cứu quốc phòng và an ninh IISS cho hay.

Ông nhận định, thành công của Nga trong việc giành được Avdiivka cùng với một số vùng lãnh thổ sau đó "đã đặt ra câu hỏi liệu đánh giá của Ukraine vào cuối năm 2023 rằng xung đột sẽ chững lại vào năm 2024 có phải có phần lạc quan".

"Sự sẵn sàng của Moscow trong việc giành lãnh thổ bất chấp tổn thất lực lượng, kết hợp với việc tăng cường sản xuất đạn pháo, đã đối lập sâu sắc với việc Ukraine thiếu nguồn cung đạn dược ổn định và lâu dài từ phương Tây. Những nhân tố này đã tạo điều kiện cho hầu hết sự dịch chuyển về đà tiến công trên bộ gần đây giữa bối cảnh xung đột bước sang năm thứ ba", chuyên gia này đánh giá.

Tấn công mùa hè

Tổng thống Volodymyr Zelensky cảnh báo Nga đang lên kế hoạch tiến hành các cuộc tấn công mới vào đầu mùa hè, khiến cho tình trạng thiếu thốn đạn dược và vũ khí của Ukraine càng trở nên cam go.

Ông Barry dự đoán, Nga có thể sẽ tăng cường tiến hành một loạt cuộc tấn công lớn vào mùa xuân và mùa hè với mục đích gây tổn thất cho Ukraine, đồng thời đẩy lực lượng phòng thủ của nước này về phía Đông cũng như mở rộng quyền kiểm soát các vùng lãnh thổ, đặc biệt là Donetsk và Lugansk ở phía Đông.

IISS đánh giá, Nga đã huy động hàng trăm binh lính nên có thể duy trì chiến dịch tấn công trong một khoảng thời gian.

"Moscow có thể huy động đủ số binh lính hợp đồng để duy trì cấu trúc lực lượng, đồng thời có khả năng bổ sung số lượng xe tăng tổn thất trên chiến trường trong 2 năm hoặc hơn. Nước này cũng đặt nền kinh tế trong chế độ thời chiến với chi tiêu quân sự hiện chiếm 1/3 ngân sách quốc gia và đạt khoảng 7,5% GDP", chuyên gia Barry nói.

Theo chuyên gia này, việc Nga được cung cấp đạn pháo, UAV cảm tử và tên lửa đạn đạo từ nước ngoài cũng làm dịch chuyển cán cân hỏa lực giữa hai bên.

"Điều đó tức là trong năm tới, Nga sẽ có thể tạo ra đủ số lượng tên lửa và UAV để duy trì sức ép lên hệ thống phòng không Ukraine, tấn công ngành quốc phòng của nước này, đồng thời nỗ lực làm xói mòn tinh thần của quân và dân Ukraine".

Hành động của phương Tây

Các đối tác của Ukraine cam kết sẽ hỗ trợ nhiều hơn cho nước này giữa bối cảnh có những dấu hiệu tình hình trên thực địa đang trở nên xấu đi nghiêm trọng. Tuy nhiên, việc cung cấp tiêm kích F-16 và các tên lửa tầm xa vẫn khá e dè.

Đã có những kỳ vọng rằng gói hỗ trợ quân sự của Mỹ trị giá 60 tỷ USD có thể được thông qua trong một thời gian ngắn, trong khi châu Âu vào tháng 3 đã nhất trí gói hỗ trợ trị giá 5 tỷ euro (5,48 tỷ USD) cho Kiev.

"Sự hỗ trợ quốc tế cho Ukraine đang đang tăng cường. Điều này có ý nghĩa rất quan trọng cho khả năng và tinh thần chiến đấu của họ giữa bối cảnh Kiev sẽ thúc đẩy việc huy động thêm quân đội vào tuần tới hoặc 2 tuần tới". Ian Bremmer, người sáng lập, đồng thời là Chủ tịch Eurasia Group nhận định.

Ông cho biết những nhân tố này sẽ đi cùng với một số thành quả trong tương lai gần của quân đội Ukraine.

"Tổng tư lệnh lực lượng vũ trang Ukraine Oleksandr Syrskyi đang tập trung vào việc tăng cường phòng thủ, không mạo hiểm tính mạng của binh lính để giành lãnh thổ, đồng thời cho thấy khả năng của Ukraine trong việc đe dọa Nga một cách trực tiếp, gần đây nhất là các cuộc tấn công vào các cơ sở lọc dầu của nước này", ông Bremmer nói.