Ukraine nỗ lực định hình giới tuyến ở sông Dnipro
Sương mù, bùn lầy và giá rét đã làm chậm lại các cuộc giao tranh giữa Nga và Ukraine, nhưng không ngăn chặn được một cuộc chiến tiêu hao. Hiện, quân đội Nga đang siết chặt vòng vây thị trấn Avdiivka thuộc tỉnh Donetsk. Trong khi đó, cuộc phản công của Ukraine đang có dấu hiệu thất bại và quân đội nước này tiếp tục ở thế phòng thủ dọc theo nhiều khu vực khác nhau trên mặt trận.
Hồi cuối tháng 11/2023, Tổng thống Zelensky nói rằng, giới tuyến sẽ được thắt chặt hơn. Tại cuộc họp với các chỉ huy tiền tuyến, ông Zelensky đã nêu bật tầm quan trọng của việc xây dựng và củng cố các công sự: “Điều quan trọng hiện giờ là chúng tôi cần củng cố và đẩy nhanh việc xây dựng các công trình phòng thủ”.
Tại khu vực hạ lưu sông Dnipro, quân đội Ukraine đang nỗ lực định hình trận chiến. Thủy quân lục chiến của nước này đã thiết lập được đầu cầu đổ bộ nhỏ ở bờ Đông con sông do Nga kiểm soát. Họ lợi dụng màn sương mù dày đặc để băng qua sông bằng những chiếc xuồng cao tốc. Hiện, Kiev đã thiết lập được cứ điểm kiên cố tại vùng đầm lầy ở tả ngạn sông Dnipro và chiếm giữ nhiều khu vực tại làng Krynky.
Theo giới phân tích, Ukraine có 3 mục tiêu chính khi tiến hành hoạt động đột kích vượt sông Dnipro. Thứ nhất, tạo ra bước đột phá quan trọng. Quân đội Ukraine muốn vượt qua chướng ngại vật tự nhiên lớn nhất dọc theo mặt trận để tiến về phía sau phòng tuyến Surovikin của Nga. Thứ hai là trói chân Nga khi cuộc phản công của gần Robotyne bị mắc kẹt giữa các chướng ngại vật thứ nhất và thứ hai của phòng tuyến Surovikin. Mục tiêu cuối cùng là đánh lạc hướng đối phương.
Chiến thuật này đã được Kiev áp dụng trong cuộc tấn công lớn ở Kharkov, miền Đông vào mùa Hè năm 2022. Thời điểm đó, Ukraine đã lôi kéo sự chú ý của Nga vào một khu vực hoàn toàn khác trên mặt trận là Kherson, bằng cách điều các đơn vị cơ giới tiến về đây, khiến Nga buông lỏng phòng thủ tại Kharkov.
Giới phân tích cho rằng, việc Ukraine có thể tạo ra bước đột phá tại một địa điểm rất khó vượt qua là điều bất ngờ. Theo học thuyết quân sự phương Tây, đây là bước tiến hành công và về mặt chiến thuật, việc mở rộng các đầu cầu đổ bộ sẽ đặt nền móng cho cú đòn quyết định. Nhưng vẫn còn rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến quá trình này như thời tiết, môi trường, lực lượng...
Ukraine sắp giáng đòn quyết định?
Theo một số nhà quan sát, người chỉ huy lực lượng đặc nhiệm Ukraine có thể có một số nhiệm vụ như sau: Xây dựng đầu cầu đổ bộ ở phía Đông Kherson và tạo điều kiện đẩy mạnh hoạt động tiến quân về phía Melitopol, cửa ngõ Bán đảo Crimea và khu vực Armiansk. Nếu thành công, Ukraine có khả năng đạt được mục tiêu ban đầu của cuộc phản công là kiểm soát các tuyến đường dẫn tới Crimea bằng cách vượt qua phòng tuyến Surovikin của Nga, bố trí các vị trí phòng thủ phía sau những công sự lớn.
Để làm được điều đó, Kiev cần phải tạo ra các tuyến đường vượt sông vững chắc, giúp cho việc vận chuyển trang thiết bị, vật tư và luân chuyển quân diễn ra nhanh chóng và tránh các cuộc tấn công bằng vũ khí tầm xa của Nga. Nhìn một cách tổng thể, trọng tâm hoạt động của quân đội Ukraine sẽ được chuyển xuống vùng hạ lưu sông Dnipro.
Tuy vậy, để tấn công tập trung, quân đội Ukraine sẽ cần có ưu thế trên không. Các chuyển gia quân sự cho rằng, Kiev chỉ có thể tiến hành cuộc tấn công lớn ở tả ngạn sông Dnipro khi tiếp nhận chiến đấu cơ F-16 của phương Tây. Nhưng vẫn chưa rõ khi nào họ được chuyển giao loại máy bay chiến đấu này dù quá trình đào tạo phi công đang được thực hiện.
Địa hình là một trong những yếu tố chính cần phải xem xét ở vùng hạ lưu sông Dnipro. Ba điểm giao cắt cố định: cầu đường bộ ở Antonivka, cầu đường sắt ở thượng nguồn và con đập ở Nova Kakhovka – đã bị phá hủy vì thế rất khó vượt qua. Quân đội Ukraine cần phải tính đến địa hình tự nhiên của con sông để đưa một lượng lớn lực lượng sang bờ bên kia một cách an toàn. Hiện chỉ có 2 địa điểm thuận lợi để lập đầu cầu: thứ nhất là khu vực gần Krynky, và thứ hai là trên cầu đường sắt.
Vùng hạ lưu của sông Dnipro có các vùng đầm lầy, cho phép lính thủy đánh bộ Ukraine di chuyển dưới sự che phủ của lau sậy và bụi rậm. Trang tin Militaryland cho biết, hiện các tiểu đoàn của Ukraine đang hoạt động ở vùng đất vắng người, nằm giữa làng Krynky và sông Dnipro.
Tương quan lực lượng giữa hai bên
Theo trang tin Militaryland, hiện có 6 lữ đoàn của Nga hoạt động ở vùng hạ lưu sông Dnipro, trong đó có các đơn vị thủy quân lục chiến sử dụng thuyền bơm hai, 2 đơn vị lính dù, bộ binh, cơ giới và xe trinh sát. Các lực lượng này tương đối cơ động nhưng không tạo thành một lực lượng thiết giáp hạng nặng thực sự. Thủy quân lục chiến Ukraine đã thiết lập được vị trí vững chắc, vì thế Nga buộc phải tiêu tốn rất nhiều nguồn lực cho các cuộc tấn công.
Tuần trước, chỉ huy đơn vị máy bay không người lái Magyar Birds của Ukraine, Đại tá Robert Browdi, thông báo trên kênh Telegram rằng, Ukraine đã bắn hạ một số xe tăng Nga gần Krynky và ngăn chặn thành công cuộc tấn công vào đầu cầu đổ bộ.
Hiện tại không có dấu hiệu cho thấy Nga điều một số lượng lớn quân tiếp viện tới Krynky. Theo giới phân tích, việc Nga chưa coi mặt trận Kherson là một mối đe dọa nghiêm trọng có thể giúp Ukraine có thời gian quý giá để chuẩn bị binh lực.
Ukraine được cho là đã triển khai 4 lữ đoàn thủy quân lục chiến, cùng với một đơn vị pháo binh lớn thực hiện hoạt động vượt sông Dnipro. Bản đồ chiến thuật của Militaryland, thu thập thông tin từ các nguồn công cộng cho thấy 3 đơn vị của nước này đã xâm nhập được vào khu vực tả ngạn sông Dnipro do Nga chiếm giữ. Vẫn chưa rõ Ukraine đã thiết kế bao nhiêu công trình ở vùng hạ lưu sông Dnipro như cầu nổi, cầu phao hoặc bè.
Theo đánh giá của các chuyên gia, lực lượng thủy quân lục chiến Ukraine có đủ khả năng để bảo vệ các đầu cầu. Tuy nhiên, họ sẽ phải sẵn sàng cho hoạt động tiếp theo nhằm mở rộng hai trục về phía Melitopol và Crimea.