Đối đầu Nga - Ukraine tiếp tục khốc liệt khi Kiev có thêm đạn pháo

Tại Hội nghị An ninh Munich vào ngày 18/2/2024, quan chức quốc phòng Cộng hòa Séc phụ trách chính sách phòng thủ, Jan Jires, đã làm ngạc nhiên cử tọa khi công bố rằng chính phủ nước ông đã nhận diện được 800.000 quả đạn pháo đang được lưu trữ tại các nước không thuộc phương Tây, trong đó có khả năng có cả Hàn Quốc.

Với 1,5 tỷ USD, Séc có thể mua số đạn pháo này và vận chuyển chúng sang Ukraine để chấm dứt tình trạng khan hiếm đạn pháo nghiêm trọng của Ukraine kể từ khi các nghị sĩ Cộng hòa trong Quốc hội Mỹ chặn viện trợ quân sự của Mỹ dành cho Ukraine, bắt đầu từ tháng 10/2023.

Ba tuần sau Hội nghị An ninh Munich, vào ngày 8/3, Tổng thống Séc Petr Pavel xác nhận rằng một nhóm 18 nước (không bao gồm Mỹ) đã tài trợ đầy đủ cho việc mua đạn pháo này.

Tin tức tốt lành cho Ukraine không dừng lại ở đó. Theo ý tứ của giới chức Séc và xác nhận gần đây của tờ Nhật báo Phố Wall, Séc nhanh chóng tìm thêm 700.000 quả đạn pháo nữa (với giá khoảng 1,8 tỷ USD). Các đồng minh của Ukraine đang xếp hàng để hùn tiền cho việc mua số đạn pháo này.

Các quan chức Ukraine đã lên kế hoạch phân phối và triển khai “vận may” hỏa lực này. Cụ thể, sĩ quan pháo binh nổi tiếng của Ukraine, Arty Green, cho biết ông kỳ vọng các pháo thủ Ukraine sẽ thu được nhiều thứ từ số đạn pháo mới được cung cấp, ở mức độ lớn hơn so với người Nga trông đợi từ đạn pháo Triều Tiên.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, ông Green nhận định: “Pháo binh chúng tôi tác chiến hiệu quả hơn. Một quả đạn pháo do lựu pháo Ukraine bắn một cách có ý đồ sẽ hiệu quả hơn, loại được nhiều lính đối phương hơn so với một quả đạn pháo của Nga bắn vu vơ”.

Trong những ngày tệ hại nhất của cuộc khủng hoảng pháo binh Ukraine, vào tháng 2 vừa qua, các pháo đội Ukraine bắn 2.000 quả đạn mỗi ngày - chỉ bằng 1/5 tổng số đạn pháo mà các pháo đội Nga bắn trong thời gian tương ứng.

Kiev thu hẹp khoảng cách về đạn dược, bắt đầu nghĩ đến “tấn công”

Khoảng cách về đạn dược là một trong những lý do vì sao lực lượng Ukraine đồn trú tại Avdiivka (miền Đông Ukraine) buộc phải rút lui khỏi thị trấn chiến lược này vào giữa tháng 2, chấp nhận để quân Nga chiếm trọn nơi đây.

Nhưng khoảng cách đạn dược giữa Nga và Ukraine đang thu hẹp dần. Các lữ đoàn Ukraine đang giữ được chiến tuyến, đồng thời gây tổn thất không nhỏ cho các trung đoàn Nga đang tiến công.

Lô đạn pháo đầu tiên do Séc làm trung gian, phải đến tháng 6/2024 mới kịp đến Ukraine. Tuy nhiên, về mặt tinh thần, do biết sắp có đạn mới, các pháo thủ Ukraine dường như thoải mái tự tin hơn trong việc sử dụng kho quả đạn pháo dự trữ cho tình huống khẩn cấp.

Thực tế mới này có thể là lý do để một số quan chức Kiev sẵn sàng đề cập từ “tấn công” - lần đầu tiên trong nhiều tháng qua.

Hiện nay, rất ít khả năng quân đội Ukraine huy động được đủ tân binh cho một cuộc tấn công lớn trong năm nay (2024). Để thực hiện được một chiến dịch tấn công như vậy, có lẽ lực lượng vũ trang Ukraine phải cần đến hàng trăm ngàn tân binh. Tuy nhiên, việc một số quan chức Ukraine đề cập từ “tấn công” là chỉ dấu cho thấy cuộc khủng hoảng đạn pháo của Ukraine có lẽ đang chấm dứt dần và tâm trạng của Kiev dường như đã khá hơn dù phe Cộng hòa tại Mỹ vẫn tiếp tục chặn gói viện trợ cho Ukraine.

Năm ngoái, Liên minh châu Âu (EU) cam kết một triệu quả đạn pháo cho Ukraine nhưng đến nay họ vẫn chậm chuyển giao số đạn pháo đó. Nhưng cuối cùng thì quả đạn pháo thứ một triệu sẽ đến Ukraine sớm. Tuần trước, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden nhận diện được 300 triệu USD tiết kiệm trong một hợp đồng được phê duyệt trước đó để viện trợ cho Ukraine và dùng số tiền này để thanh toán cho một lô đạn pháo vừa phải. Đồng thời, Ukraine đang nhận các lô nhỏ đạn được trong các thỏa thuận song phương với một số đồng minh châu Âu của mình. Cuối cùng, Ukraine có tự sản xuất được một số lượng đạn pháo nhất định tại các nhà máy của riêng họ.

Tính tổng cộng các nguồn, Ukraine có thể thu được hơn 2 triệu quả đạn pháo - đủ cho các pháo đội của họ bắn ít nhất 6.000 quả đạn pháo mỗi ngày cho đến tận Đêm Giao thừa (31/12/2024).

Ukraine tự tin về độ sáng tạo trong chiến thuật pháo binh

Tất nhiên, hơn 2 triệu quả đạn pháo dù là rất nhiều nhưng vẫn thấp hơn mức mà Nga có thể sở hữu. Hiện các nhà máy Nga sản xuất khoảng 2 triệu quả đạn pháo mỗi năm. Ngoài ra, Nga được cho là đã và đang tiếp nhận thêm từ Triều Tiên những lô lớn đạn pháo, có thể lên tới 2 triệu quả đạn pháo trong năm 2023 và thêm một triệu quả đạn nữa trong năm nay. Trừ đi những quả đạn câm thì Nga vẫn có đủ đạn pháo để bắn 10.000 quả mỗi ngày.

Nhưng ngay cả khi ấy, sĩ quan pháo binh Ukraine Green vẫn tỏ ra không lo lắng. Ông nói về các pháo thủ của mình: “Chúng tôi sáng tạo hơn, thông ninh hơn”.

Dường như Green đang ám chỉ đến UAV. Khi khủng hoảng pháo của Ukraine lên mức cao vào cuối năm 2023, một mạng lưới hàng trăm xưởng nhỏ trên khắp Ukraine đã đẩy mạnh sản xuất các máy bay không người lái (UAV) góc nhìn thứ nhất (FPV) - mỗi chiếc này có thể mang được nửa cân chất nổ đi xa khoảng 3km.

Ngày nay các công xưởng đó sản xuất ra hơn 50.000 UAV mỗi tháng, vượt qua cả mức sản xuất UAV của Nga. Chính phủ Ukraine đặt mục tiêu nhận được 1 triệu UAV trong năm nay.

Một chiếc UAV cảm tử FPV không thể thay thế hẳn cho một quả đạn pháo nặng 45kg mang theo 11kg thuốc nổ đi xa tới 24km. Tuy nhiên, UAV có thể bổ sung cho pháo binh truyền thống và làm dịu tình trạng khan hiếm đạn dược kéo dài của Ukraine.

Hiện nay Ukraine đang áp dụng một chiến thuật, đó là đầu tiên dùng trọng pháo đã ngắm kỹ nã vào một nhóm xung kích tập trung của Nga, khiến cho binh lính và xe quân sự Nga phải tản ra. Khi ấy, nhóm binh lính Nga rơi vào tình trạng thiếu tổ chức và phải ẩn nấp bên ngoài tầm bảo vệ của thiết bị gây nhiễu vô tuyến và súng phòng không, từ đó trở thành mục tiêu dễ hạ cho các UAV cảm tử của Ukraine, lúc này sẽ sấn tới nhằm vào từng người lính và từng phương tiện cụ thể của đối phương.

Trước đây, pháo binh Ukraine phải bắn 10 quả đạn mới hạ được một nhóm xung kích Nga. Nhưng nay, với chiến thuật trên, pháo binh Ukraine chỉ phải bắn 5 quả đạn, sau đó, họ sẽ phối hợp với các trắc thủ UAV gần đó để vô hiệu hóa những quân nhân Nga còn lại.

Theo tính toán của Bộ Quốc phòng Estonia, số lượng đạn pháo mới (2 triệu quả), chủ yếu đến từ Cộng hòa Séc, có thể làm suy giảm năng lực tiến công của Nga trong năm nay, bằng việc gây thương vong cho khoảng 100.000 lính Nga.