Các lực lượng Nga và Ukraine đã giao tranh ác liệt tại thành phố Bakhmut kể từ tháng 7/2022, trong bối cảnh Moscow vẫn đang tìm kiếm một chiến thắng lớn trên chiến trường kể từ mùa hè năm ngoái.
Quân đội Nga đang nỗ lực giành quyền kiểm soát khu vực Donbass. Ngày 18/2, Bộ Quốc phòng Nga cho biết, các lực lượng vũ trang của nước này đã thực hiện hàng loạt cuộc tập kích ở Donbass, gây thiệt hại lớn về nhân lực và trang thiết bị của đối phương.
Trước khi xung đột nổ ra, Bakhmut từng có dân số hơn 70.000 người, nổi tiếng với các mỏ muối và nhà máy rượu vang. Theo Ukrainska Pravda, 90% cư dân của Bakhmut đã rời khỏi thành phố.
Ukraine quyết tâm giữ Bakhmut
Nhiều nhà phân tích đánh giá, Bakhmut không có nhiều giá trị về mặt chiến lược, nhưng Nga sẽ sử dụng thành phố này như một bước đệm hướng tới mục tiêu giành quyền kiểm soát toàn bộ Donbass, một trong những mục tiêu Tổng thống Vladimir Putin đã tuyên bố khi phát động chiến dịch quân sự hồi tháng 2/2022.
Theo các quan chức Ukraine, mục tiêu của Nga là chiếm được Donetsk và Lugansk vào mùa xuân tới.
Anton Gerashchenko, cố vấn của Bộ trưởng Nội vụ Ukraine, đánh giá Bakhmut là một “bức tường sống”, ngụ ý rằng việc bảo thành công Bakhmut có thể giúp Ukraine đạt được vị trí tốt trong cuộc phản công ở các mặt trận khác.
“Nga đã mất một lượng lớn binh sĩ và thiết bị trên mặt trận này. Họ đã cố gắng chiếm Bakhmut trong nhiều tháng qua nhưng chưa đạt được kết quả”, ông Gerashchenko nói.
Quan chức Ukraine nói thêm rằng Bakhmut có vai trò là “giá trị biểu tượng to lớn” đối với Nga. “Tình hình ở Bakhmut đang rất phức tạp, nhưng binh sĩ của chúng tôi vẫn vững vàng và thực hiện nhiệm vụ chiến đấu của họ”.
Hôm 19/2, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết, Ukraine sẽ duy trì tuyến phòng thủ kéo dài nhiều tháng qua ở thành phố Bakhmut, song cũng đề cập đến những thiệt hại về nhân lực.
“Đây không phải là một thị trấn quá lớn. Trên thực tế, giống như nhiều nơi khác ở Donbass, nó đã bị quân đội Nga phá hủy. Việc bảo vệ nó có vai trò quan trọng nhưng không phải bằng mọi giá và không phải mọi người đều chết”, ông Zelensky cho hay.
Giải thích về lý do Ukraine kiên quyết giữ vững tuyến phòng thủ tại Bakhmut, ông Prigozhin cho rằng, lý do đầu tiên là về mặt chính trị bởi cuộc giao tranh tại Bakhmut có thể tạo ra một bước ngoặt mới trong cuộc xung đột.
Lý do thứ hai, Bakhmut có vị trí quan trọng về mặt chiến lược. Đây là một phần của tuyến phòng thủ dài 70km, được tạo ra sau khi Ukraine phát động cuộc xung đột tại Donbass năm 2014. Bakhmut cũng là trung tâm hậu cần cho các hoạt động quân sự.
Lý do thứ ba, quân đội Ukraine muốn chứng minh rằng họ rất vững vàng về mặt tinh thần và sẽ không dễ dàng rút lui.
Giành được Bakhmut sẽ là chiến thắng biểu tượng cho Nga?
Nếu giành được quyền kiểm soát Bakhmut, đây sẽ là chiến thắng lớn đầu tiên của Nga kể từ mùa hè năm 2022. Đây là điều mà quân đội Nga và Tập đoàn quân sự tư nhân Wagner của Nga đang hy vọng và cố gắng đạt được, các chuyên gia nói với Newsweek.
“Việc giành được Bakhmut có tầm quan trọng chiến lược hạn chế nhưng mang tính biểu tượng cao. Điều này sẽ được Tổng thống Putin coi là một chiến thắng lớn”, Alex Kokcharov, một nhà phân tích rủi ro tại London của S&P Global Market, nhận định.
Kể từ tháng 7/2022, Nga đã đưa một số lượng đáng kể binh sĩ tới mặt trận Bakhmut, khiến việc triển khai quân ở những khu vực khác gặp khó khăn.
Ông Kokcharov cho biết, giành được thành phố Bakhmut sẽ củng cố cho mục tiêu chiếm được khu vực Donbass của Nga.
“Nếu giành được Bakhmut, Nga có thể sẽ di chuyển về phía Tây, gần Slovyansk và Kramatorsk, gây nguy hiểm hơn nữa cho các vị trí của Ukraine ở phía Bắc khu vực Donetsk”.
Ivan Klyszcz, nhà nghiên cứu của Trung tâm Quốc phòng và An ninh Quốc tế có trụ sở tại Estonia, cho biết, những bước tiến tiếp theo của Nga phụ thuộc rất nhiều vào việc liệu Moscow có “xây dựng được động lực” trong trường hợp giành được Bakhmut hay không.
“Nga có thể chiếm được Bakhmut, nhưng nếu họ không nắm lấy chiến thắng này, lực lượng Ukraine có thể giành lại thành phố này không lâu sau đó, giống như trường hợp ở Severodonetsk”, ông Klyszcz nhận định.
Người đứng đầu công ty quân sự tư nhân Wagner của Nga, ông Evgeny Prigozhin, nhận định các lực lượng Nga có thể giành quyền kiểm soát Bakhmut vào tháng 3 hoặc tháng 4 tới, song ông lưu ý rất khó dự đoán thời gian cụ thể trong bối cảnh Ukraine tiếp tục nhận viện trợ quân sự từ các nước phương Tây.
Một quan chức ngoại giao Nga cho rằng, việc giành quyền kiểm soát Bakhmut sẽ quyết định tiến trình của cuộc xung đột. Thành phố này đóng vai trò là trung tâm khu vực với các đường cao tốc dẫn đến các thành phố chiến lược ở Donbass như Kramatorsk và Slovyansk.
Dmitry Polyanskiy, Phó Đại diện thường trực thứ nhất của Nga tại Liên Hiệp Quốc, nói với Newsweek rằng Nga sẽ không thể đạt được mục tiêu của chiến dịch quân sự nếu không giành được Bakhmut.
“Tôi biết rằng không có cách nào để kiểm soát Donbass nếu không giành được Bakhmut và giải phóng Donbass là một trong những nhiệm vụ trong chiến dịch quân sự của chúng tôi”, ông Polyanskiy cho biết.
Nhà ngoại giao Nga mô tả thành phố Bakhmut là một “pháo đài” và là “một phần của tuyến phòng thủ kiên cố”.
“Đây không chỉ là một thành phố đơn giản. Bakhmut có những đường hầm và công sự dài dưới lòng đất. Đó là lý do tại sao rất khó để chiếm được pháo đài này, nhưng tôi chắc chắn rằng chúng tôi sẽ làm được”, ông nói./.