Truyền thông phương Tây rất ưa thích nhân vật triết gia Nga Aleksandr Dugin, người vừa bị ám sát hụt trong một vụ đánh bom ô tô ở tỉnh Moscow. Trong vụ mưu sát đó, Dugin thoát chết trong gang tấc khi chuyển sang ô tô khác và để ô tô của bản thân cho con gái ruột lái. Hậu quả, cô Daria Dugina đã tử nạn tức thời, thi thể biến dạng nặng nề.

Triết gia Nga Dugin, người có tư tưởng dân tộc rất mạnh. Ảnh: CNN.

Dugin có phải là người của Tổng thống Putin?

Nhà tư tưởng Dugin là người đã dự báo sẽ có thảm kịch đổ máu ở Ukraine, đồng thời được phương Tây đặt cho biệt danh kỳ lạ - “bộ não của Putin”. Vậy Dugin thực sự là ai và tư tưởng của ông như thế nào?

Có một điều thú vị là Dugin nổi tiếng ở nước ngoài hơn là ở Nga. Nhưng không phải vì tư tưởng triết học mà vì các nỗ lực tuyên truyền của phương Tây.

Báo chí tiếng Anh của Mỹ và Tây Âu đặt cho Dugin các biệt danh như “bộ não của Putin” và “Rasputin của Putin” để phản ánh cái được cho là ảnh hưởng của ông lên thế giới quan của Tổng thống Putin và giới tinh hoa lãnh đạo nước Nga. Tạp chí Foreign Policy (Chính sách Đối ngoại) đã đưa Dugin vào danh sách “Các nhà tư tưởng Toàn cầu” của ấn phẩm này năm 2014 vì coi ông là “người hoạch định chính tư tưởng mở rộng Nga”.

Thực tế, đúng là có chuyện Dugin luôn ủng hộ nhà lãnh đạo Putin một cách công khai và mãnh liệt. Đài CNN của Mỹ trích dẫn ông nói vào năm 2007 như sau: “Putin không còn bất cứ đối thủ nào và nếu có tồn tại những đối thủ như thế thì họ đều có vấn đề về thần kinh và cần được đưa đi kiểm tra y tế. Putin ở khắp mọi nơi, Putin là mọi thứ, Putin là tuyệt đối, Putin là không thể thay thế”.

Năm 2011, khi lui về làm Thủ tướng Nga, ông Putin bắt đầu phát biểu về một Liên minh Á-Âu. Dugin nhìn nhận rằng ông Putin cần “một hệ tư tưởng, một lý do vì sao ông cần trở lại” cho nhiệm kỳ tổng thống thứ 3.

Tuy nhiên, thực tế là Aleksandr Dugin không có ảnh hưởng lớn nào trong điện Kremlin. Ông ấy cũng không là một nhân vật nổi bật ở Moscow. Thay vào đó, ông cũng đã trở thành biểu tượng cho những người vận động cho chủ nghĩa dân tộc cực đoan - đa phần những người này cho rằng Tổng thống Putin quá mềm mỏng trong chính sách đối ngoại.

Như vậy, Dugin đã trở thành một trường hợp dị thường đáng tò mò: Nổi tiếng ở phương Tây nhưng chỉ là nhân vật bên lề ở trong nước.

Quan điểm Đại Nga cứng rắn, không khoan nhượng với Ukraine

Trong tác phẩm có tầm ảnh hưởng mang tên “Nền tảng Địa chính trị: Tương lai địa chính trị nước Nga” xuất bản vào năm 1997, ông Dugin dự báo sẽ có đổ máu ở Ukraine.

Triết gia Dugin viết: “Chủ quyền của Ukraine là một nhân tố tiêu cực đối với địa chính trị Nga mà về nguyên tắc, nó có thể dễ dàng kích hoạt một cuộc xung đột vũ trang”. Ông lập luận rằng, mặc dù có thể giữ lại mức độ tự trị nhất định, Ukraine nên được tích hợp vào nhà nước Nga vì nước này đã từng nằm trong Nga thời Sa hoàng và từng thuộc về Liên Xô.

Dugin đã từ lâu phản đối người Ukraine chống lại việc đồng hóa vào “đất mẹ Nga”. Tháng 5/2014, ông nói: “Ukraine phải biến mất khỏi Trái Đất hoặc xây dựng lại từ đầu. Tôi nghĩ rằng người dân ở Ukraine cần tổng nổi dậy ở mọi cấp và ở mọi khu vực. Một cuộc nổi dậy vũ trang chống lại chính quyền quân sự. Không chỉ ở miền Nam và miền Đông… Không cần phải nói chuyện lôi thôi nhiều nữa”.

Tác giả Dugin nhiệt tình ủng hộ quyết định của Moscow lấy lại Crimea sau khi cư dân bán đảo này bỏ phiếu trưng cầu dân ý để ly khai Ukraine sau chính biến ở Kiev năm 2014. Sau đó ông bị đưa vào danh sách đen của Mỹ và Canada. Vào năm 2014, Dugin rời bỏ Đại học Quốc gia Moscow, nơi ông làm Trưởng Khoa Xã hội học Quan hệ Quốc tế trong 5 năm.

Chiến binh chống lại ảnh hưởng của phương Tây

Dugin nổi tiếng với tư cách cây viết bảo thủ sung mãn vào thập niên 1990 khi Nga trải qua thời kỳ khủng hoảng kinh tế và khoảng trống tư tưởng sau khi Liên Xô sụp đổ.

Văn phong dữ dội và quan điểm diều hâu chống phương Tây, ông Dugin nhìn nhận Nga là một đế chế lục địa hùng mạnh và mở rộng với sứ mệnh đóng vai trò “bức tường thành chắc chắn để chống lại sự lan truyền khắp mọi nơi của mô hình tự do phương Tây trên hành tinh này”.

Dugin ủng hộ chiến dịch quân sự do Nga phát động chống lại Ukraine vào cuối tháng 2/2022. Ông lập luận rằng, kể từ khi Ukraine độc lập vào năm 1991, phương Tây do Mỹ đứng đầu đã và đang đổ lửa vào cuộc xung đột ở Ukraine bằng việc hậu thuẫn cho các phần tử dân tộc chủ nghĩa và các lực lượng bài Nga khác ở Kiev, và vẫn tiếp tục gửi vũ khí cho Ukraine.

Cụ thể, Dugin nói như sau: “Ngay từ đầu, dự án một Ukraine độc lập, do các nước Anglo-Saxon (hàm ý Anh và Mỹ) giám sát, đã được đạo diễn chống lại Nga”.

Trong một bài bình luận trên Tsargrad TV vào tháng 3/2022, Dugin viết: “Trận chiến ủng hộ Ukraine và chống lại Nga là hằng số lịch sử của chiến lược địa chính trị của phương Tây”. Ông cũng cho rằng biên giới hiện tại của Ukraine đã được vẽ khi Ukraine còn là một bộ phận của Liên Xô.

Vẫn lời của Dugin: “Ukraine không có lịch sử nhà nước, lãnh thổ hiện nay của họ là ngẫu nhiên về mặt lịch sử và là kết quả của thiết kế hành chính do những người Bolshevik tạo ra”.

Hồi tháng 4/2022, Dugin nói với tờ báo Turkiye Gazetesi của Thổ Nhĩ Kỳ: “Quân đội Nga đang chiến đấu chống lại các nước có chủ quyền muốn áp đặt trật tự thế giới đơn cực. Chúng tôi không thể thất bại trong cuộc chiến này. Nếu không, cả thế giới sẽ bùng cháy”.

Tư tưởng Dugin thấm đẫm con gái ruột

Giống cha mình, Daria ủng hộ chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine - một đất nước mà cô này gọi là “nhà nước thất bại”.

Xuất hiện trên podcast ‘Solovyov LIVE’ chỉ vài tiếng đồng hồ trước khi tử nạn, Daria tố cáo phương Tây cố gắng áp đặt ý chí của mình lên người khác. Cô này tuyên bố: “Chiến dịch quân sự đặc biệt [ở Ukraine] là chiếc đinh cuối cùng đóng lên chiếc quan tài của chế độ bá quyền thế giới”.

Daria bị Anh đưa vào danh sách đen tháng 8 này vì bị Anh cáo buộc “thường xuyên phân phối thông tin sai lệch liên quan đến Ukraine”.

Trong khi đó Cố vấn Tổng thống Ukraine, Mikhail Podoliak, đã phủ nhận Kiev có liên quan trong vụ đánh bom nhằm vào ô tô do Daria lái.

Ông Podoliak nói với truyền thông Ukraine vào ngày 21/8: “Tôi muốn nhấn mạnh rằng Ukraine rõ ràng không liên quan gì đến sự kiện này cả”./.