Nhóm phóng viên New York Times đã tìm hiểu về hoạt động của kỹ sư, kỹ thuật viên Ukraine phụ trách bảo dưỡng, sửa chữa xe tăng, xe thiết giáp ngay sát tiền tuyến.
Đội quân cơ khí và kỹ thuật viên vũ khí
Một chiếc xe tải cũ nát tiến tới tiến lui dọc theo một con đường làng gần tiền tuyến ở miền Nam Ukraine, tìm kiếm thứ gì đó. Nó đột ngột phanh kít rồi 3 người đàn ông dỡ thiết bị to nặng ra khỏi ô tô và biến mất sau lùm cây.
Cái mà những người này đang tìm kiếm, đào bới và giấu bên dưới cây cỏ là 3 chiếc xe thiết giáp do Anh sản xuất, mang tên Mastiff. Xe này được cung cấp cho quân đội Ukraine khi họ nỗ lực tìm cách tái chiếm lãnh thổ do Nga kiểm soát ở miền Nam. Những cỗ xe Mastiff này cần sửa chữa, bảo dưỡng.
Serhii Ivanov - trưởng bộ phận bảo dưỡng, nói đùa: “Người ta gọi chúng ta là đội xử lý chó”. Ý của Ivanov là về biệt danh dành cho họ xuất phát từ việc nhiều xe thiết giáp mà họ phục vụ được đặt tên theo các giống chó, như Mastiff, Husky, Wolfhound.
Đằng sau hàng ngàn binh sĩ Ukraine tập hợp dọc theo chiến tuyến 160km trong cuộc phản công của Ukraine ở khu vực này là một đội quân các thợ cơ khí, kỹ sư và kỹ thuật viên vũ khí chịu trách nhiệm duy trì đội xe tăng, xe thiết giáp và các thiết bị khác do phương Tây sản xuất và cung cấp cho quân đội Ukraine.
Những người lính thợ này làm việc trong lán rừng hoặc trong các tòa nhà không còn người ở cách tiền tuyến chỉ vài dặm. Họ cũng lập các đội sửa chữa cơ động, đưa dịch vụ của họ tới các đơn vị quân sự để tránh tình trạng phải kéo các thiết bị hỏng qua chặng đường dài về căn cứ hoặc đưa ra các nhà máy ở nước ngoài.
Thiếu tá Valerii Shershen, trưởng bộ phận liên lạc tại Bộ tư lệnh Hậu cần Ukraine cho biết: “Hiện ngoài mặt trận rất cần các xe quân sự. Với cách này, chúng tôi có thể nhanh chóng đưa các xe bị hỏng hóc trở lại trận tuyến. Ông này nói thêm, trích dẫn lời của tư lệnh lực lượng viễn chinh Mỹ trong Thế chiến I, tướng John J. Pershing, “Bộ binh giành thắng lợi trong các trận đánh, hậu cần quyết định thắng lợi cả cuộc chiến tranh”.
Không hề khác lực lượng quân y mạo hiểm sinh mạng để đưa các thương binh về tuyến sau, lính cơ khí Ukraine cũng phải xông ra mặt trận, lách qua các bãi mìn và nằm dưới hỏa lực pháo của đối phương, để thu hồi và sửa chữa các xe bị hỏng hoặc bị ném bom.
Một phó tiểu đoàn trưởng của Ukraine kể về ít nhất 6 thợ cơ khí thuộc đơn vị của mình đã tử trận trong các tháng gần đây.
Ukraine tăng cường sửa chữa xe quân sự để tái sử dụng
Ông Ivanov từng làm trưởng bộ phận kỹ thuật của công ty Mitsubishi Motors Ukraine ở Kiev trước khi bỏ công việc này để gia nhập lực lượng phòng vệ lãnh thổ của Ukraine khi Nga phát động “chiến dịch quân sự đặc biệt”.
Ivanov làm trung đội trưởng ngoài mặt trận trong nhiều tháng cho tới khi Bộ tư lệnh Hậu cần của quân đội Ukraine rút ông khỏi chiến hào để đưa về làm nhiệm vụ bảo dưỡng số lượng lớn xe quân sự mà NATO cung cấp cho Ukraine, trong đó có nhiều xe được trang bị các thiết bị điện tử tối tân.
Kể từ khi diễn ra vào đầu tháng 6/2023, chiến dịch phản công của Ukraine đã hứng chịu thương vong lớn, đồng thời có nhiều xe quân sự bị hư hại hoặc phá hủy trên các bãi mìn dày đặc hoặc dưới hỏa lực pháo binh và máy bay Nga.
Các tổn thất đó là đón giáng mạnh vào quân đội Ukraine, buộc Bộ chỉ huy của họ phải điều chỉnh chiến thuật. Đồng thời các thợ cơ khí và kỹ sư của Ukraine chạy đua để thu hồi các xe NATO bị hư hỏng cũng như các thiết bị thu được của Nga, rồi sửa chữa và khôi phục hoạt động cho các xe đó.
Trong một doanh trại thuộc Lữ đoàn thủy quân lục chiến Ukraine cách không xa tiền tuyến mới đây, các xe quân sự đầy vết tích chiến trận và đang đợi sửa chữa được nhét vào dưới các lùm cây và che phủ thêm lớp lưới ngụy trang.
Ihor, 57 tuổi, phó chỉ huy phụ trách quân khí và bảo dưỡng, nói: “Chúng tôi sẵn sàng cho sửa chữa thiết bị bị hư hỏng. Chiến tranh mà”.
Ông này dẫn đoàn nhà báo New York Times đi quanh doanh trại, được chia làm các khu vực khác nhau như nơi sửa chữa xe thiết giáp, xe tăng và các khẩu pháo. Cũng có một đoạn đường dành cho việc kiểm tra xe.
Tất nhiên, có một số xe vượt quá khả năng sửa chữa vì bánh và động cơ bị cắt nát do các vụ nổ mìn, còn thân xe thì bị rocket và đạn pháo xé toạc. Nhưng Ihor cho hay, các đội của ông vẫn tìm cách sửa được hơn 40 xe thiết giáp và 8 xe tăng NATO ngay tại doanh trại này trong tháng qua, thường là tận dụng các linh kiện lấy từ các xe đã bị phá hủy.
Ihor nói tiếp: “Chúng tôi cố gắng tái sử dụng mọi thứ”. Ông tiến tới một xe thiết giáp Oshkosh do Mỹ chế tạo và nay đã cháy rụi rồi nói: “Xe này chúng tôi không sửa được nữa nhưng đây là nguồn cung cấp các linh kiện để sửa chữa 7 xe khác”.
Do nhu cầu thực tế, quân đội Ukraine phải tận dụng cả các xe thiết giáp và vũ khí mà họ thu được của Nga.
Đứng trong sân, trưởng bộ phận quân khí và bảo dưỡng của Lữ đoàn thủy quân lục chiến 35 Ukraine (sử dụng hô hiệu Hammer) nói rằng lữ đoàn này đã thu giữ được hơn 20 xe quân sự của Nga trong 6 tháng chiến sự vừa qua.
Hammer cho biết, trong số các chiến lợi phẩm này có 8 xe chiến đấu đa dụng của Nga mà lữ đoàn chưa từng sở hữu trước đó, và một chiếc xe tăng T-72. Ông nói: “Nếu thiếu các xe là chiến lợi phẩm này, chúng tôi khó lòng duy trì công việc của mình”.
Mặc dù phải sửa chữa nhiều xe thiết giáp NATO bị hư hỏng trong chiến trận, các binh sĩ Ukraine vẫn đánh giá cao hiệu quả bảo vệ của các xe đó đối với quân nhân Ukraine ngồi bên trong. Thủy quân lục chiến Ukraine cho biết, họ hứng chịu thương vong nặng nề trong chiến dịch phản công nhưng nhiều người đã sống sót khi ngồi bên trong các xe quân sự NATO như thế này.