Theo đánh giá tình báo mới của phương Tây, cuộc tấn công quy mô lớn bằng máy bay không người lái (UAV) cuối tuần trước của Ukraine vào một căn cứ không quân của Nga nằm sâu phía sau tiền tuyến cho thấy Kiev có thể đang cố gắng tìm cách khắc chế mối đe dọa từ những quả bom lượn có sức tàn phá khủng khiếp của Moscow.
Nga đang tăng cường tấn công bằng bom lượn nhắm vào các vị trí của Ukraine trong những tháng gần đây. Loại đạn này đặc biệt khó bị đánh chặn vì chúng có thời gian bay ngắn, tín hiệu radar nhỏ và quỹ đạo phi đạn đạo.
Bom lượn thực chất là những quả bom thông thường được trang bị mô-đun điều chỉnh và lập kế hoạch phổ quát (UMPC), biến chúng thành vũ khí dẫn đường chính xác.
Bom lượn còn được gọi là vũ khí tầm xa, tức là máy bay chiến đấu của Nga có thể thả chúng từ vị trí nằm ngoài tầm bắn của hệ thống phòng không Ukraine. Bắn hạ máy bay trước khi chúng thả bom lượn hoặc tấn công khi chúng đang đậu dưới mặt đất thực sự là cách duy nhất để đánh bại mối đe dọa. Phá hủy những quả bom lượn trước khi chúng được đưa lên không trung cũng là một lựa chọn.
Theo Kyiv Independent, lực lượng Ukraine ngày 27/4 đã phóng hàng chục máy bay không người lái tấn công vào sân bay Kushchyovskaya và hai nhà máy lọc dầu ở Tây Nam nước Nga, cách khá xa tiền tuyến. Sự việc này đánh dấu cuộc tấn công tầm xa mới nhất của Ukraine nhằm vào các cơ sở quân sự và năng lượng của Nga.
Căn cứ Kushchyovskaya là nơi đặt các máy bay chiến đấu Su-34 và Su-35 của Nga, “được sử dụng hàng ngày trong các nhiệm vụ tấn công nhằm vào các vị trí tiền tuyến của Ukraine, bao gồm cả việc thả bom lượn”, Bộ Quốc phòng Anh cho hay trong bản cập nhật tình báo ngày 30/4.
Đoạn video từ một nhà kho tại căn cứ này cho thấy nhiều quả bom lượn đã bị phá hủy trong cuộc tấn công hôm 27/4.
Hiện chưa rõ liệu có máy bay nào bị hư hại hoặc bị phá hủy trong cuộc tấn công hay không. Hình ảnh vệ tinh về sân bay do nhà phân tích tình báo nguồn mở tại Viện Doanh nghiệp Mỹ, Brady Africk, chia sẻ cho thấy một số thiệt hại ở cơ sở này.
Bản cập nhật tình báo của Bộ Quốc phòng Anh cho hay, các máy bay chiến đấu của Nga triển khai ở Kushchyovskaya và các căn cứ tương tự khác “thường tiến hành 100 đến 150 cuộc xuất kích mỗi ngày, phóng đạn dọc theo chiến tuyến khi Nga cố gắng đột phá bằng hỏa lực mạnh mẽ”.
“Việc Ukraine có thể phá vỡ lực lượng hàng không chiến thuật của Nga và hạn chế Moscow sử dụng bom lượn là chìa khóa cho khả năng phòng thủ rộng hơn của lực lượng Kiev ở tiền tuyến. Những cuộc tấn công thành công vào các căn cứ của Nga có thể buộc Moscow phải phân tán máy bay chiến đấu tới nhiều địa điểm khác nhau cũng như tái phân bổ các tổ hợp phòng không để lấp đầy khoảng trống”, ISW cho hay.
Bom lượn trở thành ác mộng của lực lượng Ukraine khi lực lượng Nga tăng cường các cuộc tấn công bằng loại vũ khí này trong vài tháng qua. Không giống như bom trọng lực thông thường thả phía trên mục tiêu, bom lượn có thể được phóng từ xa hàng chục km phía sau chiến tuyến, hạn chế khả năng máy bay phải đi vào tầm ngắm của lực lượng phòng không đối phương.
Hồi tháng 3, Bộ Quốc phòng Nga cho biết nước này đã tăng cường sản xuất các loại bom lượn.
Cuộc tấn công ngày 27/4 vào căn cứ không quân Kushchyovskaya không phải là lần đầu tiên Ukraine tấn công các căn cứ không quân có máy bay ném bom chiến đấu thả bom lượn của Nga.
Đầu tháng 4, Ukraine đã tiến hành một cuộc tấn công bằng UAV quy mô lớn vào căn cứ không quân Morozovsk ở Rostov, sâu hàng trăm km bên trong lãnh thổ Nga.
Mặc dù chưa rõ mức độ thiệt hại cuối cùng, nhưng cuộc tấn công dường như cho thấy mong muốn của Ukraine trong việc ngăn chặn mối đe dọa từ bom lượn trước khi máy bay mang chúng có thể cất cánh.
Các chuyên gia cảnh báo bom lượn của Nga sẽ vẫn là mối đe dọa lớn đối với lực lượng Ukraine.
Bản đánh giá ngày 27/4 của Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Washington DC (Mỹ) cho rằng, các lực lượng Nga đã “thay đổi đáng kể các hoạt động hàng không chiến thuật ở Ukraine bằng việc sử dụng hàng loạt bom lượn, cho phép máy bay tiến hành các cuộc tấn công từ khoảng cách an toàn hơn và cách xa chiến tuyến hơn”.
“Những cuộc tấn công bằng bom lượn này sẽ tiếp tục đóng một vai trò cực kỳ quan trọng trong việc hỗ trợ các hoạt động trên bộ của Nga vào mùa hè này, cho dù năng lực phòng không của Ukraine có được cải thiện khi viện trợ bổ sung từ phương Tây được chuyển đến”, ISW nhận định.