Người Việt hiện diện ở hầu hết các tiểu bang của Australia nhưng nhiều nhất vẫn là Sydney (New South Wales) và Melbourne (Victoria).
Tiếng Việt được coi là một trong 8 ngôn ngữ lớn và quan trọng trong cộng đồng đa sắc tộc, đa ngôn ngữ tại Australia đồng thời là một trong 14 ngôn ngữ đứng đầu về số người sử dụng cũng như được chính thức giảng dạy tại các trường trung học ở nước này…
Với các bạn trẻ Việt Nam sinh ra và lớn lên tại Australia, tiếng Anh là ngôn ngữ thứ nhất và tiếng Việt thường trở thành ngôn ngữ thứ hai. Bên cạnh các trường lớp dạy tiếng Việt được tổ chức bài bản, một số bạn trẻ người Việt ở Australia tự học tiếng Việt ở nhà thông qua việc giao tiếp với người thân trong gia đình.
 |
Riêng tại Melbourne hiện nay đã có 3 hệ thống trường dạy tiếng Việt: hệ thống các trường của chính phủ; hệ thống các trường dạy tiếng Việt vào sáng thứ Bảy được gọi là VSL (Victorian School of Languages) với trên 10 trung tâm; hệ thống các trung tâm dạy tiếng Việt của các hội đoàn và tổ chức tư nhân với hơn 11.000 học sinh tham gia học ở khoảng 30 trung tâm khắp Melbourne.
Những trường do các hội đoàn tư nhân thành lập thường dạy tiếng Việt đến hết lớp 10, chỉ có một số ít trường dạy tiếng Việt đến lớp 12. Còn đa số các trường của Chính phủ dạy tiếng Việt đến lớp 12. Những người học muốn tìm hiểu và nghiên cứu sâu hơn về tiếng Việt thì có thể tiếp tục học tại các trường như Đại học Victoria.
Chương trình dạy tiếng Việt gồm hai phần chính: phần một luyện các kỹ năng ngôn ngữ gồm nghe hiểu, nói, đọc và viết; phần hai chuyên phổ biến kiến thức - tùy theo lứa tuổi và bậc học có các chủ đề khác nhau. Ngoài ra cũng tại bang Victoria, cũng như các môn học khác, môn tiếng Việt được soạn và giảng dạy theo các tiêu chuẩn do chính phủ tiểu bang quy định được gọi là VELS (Victorian Essential Learning Standards)
Trong khi đó, số liệu thống kê của Cơ quan Quốc tế Giáo dục Australia (AEI), tính đến cuối năm 2011, có gần 30.000 học sinh-sinh viên Việt Nam đang du học tại các trường phổ thông và đại học ở nước này. Họ đến Australia học tập và khá nhiều người đã chọn ở lại Úc làm việc và sinh sống sau khi hoàn tất khóa học. Một số người còn đi dạy tiếng Việt tại các trường cộng đồng trong thời gian đi học.
Một số người trở thành giáo viên dạy tiếng Việt sau khi tốt nghiệp. Cụ thể như trường hợp của bạn Trần Thanh Bình, thời gian đầu mới sang Australia du học, Bình đã tham gia dạy tiếng Việt cho các em người Việt từ lớp 6 đến lớp 10 trong các lớp học cộng đồng ở tại Flemington. Anh dạy ở đây được gần một năm vào các ngày thứ Bảy và Chủ nhật hàng tuần. Bình cho biết đa số các giáo viên dạy học ở đây sinh ra hoặc lớn lên ở Australia. Mọi người dạy tiếng Việt theo giáo trình đã có sẵn. Khi học tiếng Việt ở Việt Nam, dù là tiếng mẹ đẻ nhưng học sinh phải học đánh vần, những môn như từ ngữ, ngữ pháp...
Còn ở Australia, giáo trình không cập nhật những vấn đề này mà dạy tiếng Việt như ngôn ngữ thứ hai, với cách thức đưa ra những mẫu câu và các ví dụ để học sinh thực tập. Tương tự, sau khi tốt nghiệp Đại học Ngoại ngữ Đà Nẵng, Nguyễn Thị Mai Anh tiếp tục theo học chương trình Master of Arts in TESOL ở Brisbane. Sau khi tốt nghiệp, Mai Anh dạy tiếng Việt tại Trung tâm Giáo dục của Đại học Sydney (Centre for Continuing Education at University of Sydney) cũng như dạy tiếng Anh cho sinh viên quốc tế. Mai Anh cho biết các giáo viên ở trung tâm, không chỉ tiếng Việt mà cả các ngôn ngữ khác, được giao trọng trách tìm kiếm những giáo trình phù hợp với đối tượng người học để giúp họ đạt kết quả tốt nhất. Cô đã tham khảo nhiều sách dạy tiếng Việt khác nhau và cuối cùng chọn bộ giáo trình của tác giả Phan Văn Dưỡng của trường Đại học Victoria. Mai Anh cho biết: "Đây chưa hẳn là sự lựa chọn tốt nhất nhưng nó khá phù hợp với mục đích dạy của các khóa học tiếng Việt tại đây”.
Tới nay, tiếng Việt ở Australia hiện đã được giảng dạy ở nhiều trường công, trường tư và tại gia. Thực tế, học tiếng Việt ở trường lớp chỉ phần nào giúp con em người Việt nắm được ngữ pháp. Còn muốn nói tốt buộc phải thường xuyên thực hành ở nhà hay thường xuyên tham gia vào các hoạt động, sinh hoạt cộng đồng của người Việt. Cũng tại nhiều gia đình ở Australia thường có quy định khi về đến nhà phải dùng tiếng Việt, không dùng bất cứ ngôn ngữ nào khác. Song việc học tiếng Việt của con em Việt kiều, đặc biệt là thế hệ thứ 2, thứ 3 và các thế hệ tiếp theo không phải là đơn giản bởi những thế hệ đó sinh ra, lớn lên, sống và làm việc trong môi trường Anh ngữ. Và đó cũng là những trăn trở của không ít bậc phụ huynh…/.