Trung Quốc có đang che giấu sự thật về nợ xấu ngân hàng?

Nợ xấu của Trung Quốc đã cao đến mức nào? Đặc biệt, trong bối cảnh các khoản tín dụng tăng mạnh trong vòng 5 năm qua và tốc độ tăng trưởng kinh tế đang chậm lại, câu trả lời cho câu hỏi trên đang trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Một lý do khiến mọi người quan tâm đến vấn đề này là bởi những số liệu công bố chính thức của Trung Quốc là quá thấp so với thực tế. Thậm chí khi tín dụng ở Trung Quốc bùng nổ với tỷ lệ dư nợ tín dụng của khu vực tư nhân trên GDP tăng từ 104& trong năm 2008 lên 134% trong năm 2012, báo cáo của quốc gia này chỉ công bố con số tỷ lệ nợ xấu là 1% và con số này chỉ thay đổi rất ít trong vài năm qua.

Theo báo cáo công bố ngày 8/5 của Trung tâm phân tích tài chính Oxford Economics (thuộc trường Đại học Oxford), tình hình thực tế có thể nghiêm trọng hơn rất nhiều. Báo cáo này cho biết, tỷ lệ nợ xấu thực tế của Trung Quốc có thể vào khoảng 10-20%, tương đương với 6-12 nghìn tỷ Nhân dân tệ (1-1,9 nghìn tỷ USD).

 “Vùng ước tính rộng phản ánh các biến số đáng kể. Tuy nhiên, thậm chí dù ở mức thấp nhất thì quy mô của nợ xấu cũng là rất lớn. Còn với mức cao, quy mô nợ xấu có thể so sánh với con số ở Mỹ tại tời điểm xảy ra cuộc khủng hoảng nợ dưới chuẩn”, chuyên gia kinh tế cao cấp Adam Slater thuộc Oxford Economics nhận định.

Những ước tính cảnh báo này của Slater được đưa ra sau khi ông thực hiện nghiên cứu về tình hình nợ xấu trong hệ thống tài chính những năm 90, giai đoạn mà nợ xấu của quốc gia này tăng đột biến và so sánh với các quốc gia khác. Cụ thể, khi Trung Quốc mở rộng tỷ lệ tín dụng trên GDP thêm 27 điểm phần trăm từ năm 1995 đến năm 1999, tỷ lệ nợ xấu đã tăng tới 13 điểm phần trăm. Vào đầu những năm 2000, tỷ lệ nợ xấu của quốc gia này đã lên tới 30%.

Trong khi đó, Trung Quốc lại có một tỷ lệ tín dụng trên GDP thậm chí còn cao hơn trong những năm gần đây. “Việc tỷ lệ nợ xấu được công bố chính thức không tăng lên trong giai đoạn bùng nổ tín dụng 2009-2013 là rất khó hiểu, nếu như xem xét lại những gì xảy ra trong thập kỷ 1990”, Slater nhận định.

Ông Slater cũng nghiên cứu một nhóm 33 nước khác từng trải qua giai đoạn bùng nổ tín dụng sau các cuộc khủng hoảng tài chính giai đoạn 1980-2008. Hầu hết các nước này đều có tỷ lệ nợ xấu ở mức đỉnh cao hơn nhiều so với số liệu của Trung Quốc hiện nay. Phần Lan trong những năm đầu 1990 và Hy Lạp trong năm 2008 là một ví dụ, hai nước đều có tỷ lệ nợ xấu khoảng 15%. Trong khi đó, Thái Lan và Malaysia đều có tỷ lệ nợ xấu gấp hai lần mức đó vào cuối thập kỷ 1990.

Những phân tích này cho thấy tỷ lệ nợ xấu của Trung Quốc công bố hiện nay thấp một cách đáng ngờ.

Nếu tỷ lệ nợ xấu của Trung Quốc hiện nay nằm trong khoảng từ 10-20% thì đó là một vấn đề đáng báo động. “Nợ xấu ở quy mô lớn như vậy có thể gây ra một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng trong hệ thống các ngân hàng Trung Quốc, dẫn tới ảnh hưởng tới toàn bộ nền kinh tế khu vực và toàn cầu. Điều này có thể khiến tăng trưởng GDP của Trung Quốc chỉ còn 2% và tăng trưởng trung bình thế giới còn khoảng 1%.”./.