Ở Việt Nam, thanh long được xếp vào nhóm mặt hàng trái cây xuất khẩu chủ lực, mang lại giá trị hàng tỷ USD mỗi năm. Thị trường xuất khẩu chính của thanh long Việt Nam là Trung Quốc (chiếm tới hơn 80%), Thái Lan, Indonesia. Bên cạnh đó, thanh long Việt Nam cũng đã được xuất khẩu sang nhiều nước khác như Ấn Độ, Australia, New Zealand, Nhật Bản, Liên minh châu Âu và Chile.
Tại Hội nghị giao thương trực tuyến thanh long Việt Nam với các thị trường xuất khẩu tiềm năng 2021 diễn ra mới đây, ông Nguyễn Tuấn Thanh, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Long An cho biết, sản lượng quả thanh long hàng năm của tỉnh đạt khoảng 330.000 tấn. Long An đã và đang thực hiện nhiều giải pháp xây dựng, phát triển vùng thanh long bền vững, theo hướng sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, cung cấp theo đơn hàng quanh năm.
“Ngoài thanh long truyền thống vỏ đỏ ruột trắng, tỉnh Long An còn có sản phẩm chủ lực là thanh long ruột đỏ. Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã phát triển nhiều giống thanh long tím hồng, thanh long vỏ màu vàng, ruột trắng đẹp mắt với thành phần dinh dưỡng cao”, ông Thanh thông tin.
Cũng theo ông ông Nguyễn Tuấn Thanh, thanh long Châu Thành của Long An đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý. Nhãn hiệu thanh long Tầm Vu cũng được bảo hộ tại 5 quốc gia là Mỹ, Pháp, Nhật, Singapore và Trung Quốc.
Ngoài Long An, tỉnh Bình Thuận cũng là địa phương có diện tích trồng thanh long rất lớn, mang lại hiệu quả cao cho người dân trong nhiều năm qua. Ông Biện Tấn Tài, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Bình Thuận cũng cho biết, đến nay có diện tích trồng thanh long của toàn tỉnh đạt 33.750 ha, trong đó, diện tích thanh long được chứng nhận VietGAP đạt11.936 ha, GlobalGAP đạt 517 ha, với sản lượng trung bình 650.000 tấn quả/năm.
“Toàn tỉnh Bình Thuận có khoảng 240 cơ sở thu mua, sơ chế, đóng gói thanh long và 6 cơ sở chế biến thanh long thành các sản phẩm có giá trị như rượu vang thanh long, thanh long sấy khô, sấy dẻo...”, ông Tài cho biết.
Khẳng định tiềm năng cũng như lợi thế của mặt hàng thanh long Việt Nam, ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (XTTM - Bộ Công Thương) cho rằng, thời gian qua, thanh long Việt Nam đã chiếm thị phần xuất khẩu đáng kể ở các khu vực thị trường như châu Á, châu Âu và Mỹ, đồng thời được nhiều người Âu, Mỹ gốc Á biết tới và tiêu thụ.
“Sự đa dạng hoá các sản phẩm giá trị gia tăng từ thanh long của các địa phương và doanh nghiệp (DN) được xem là hướng đi đúng để đa dạng kênh tiêu thụ, giảm sức ép mùa vụ, phát triển thị trường và thương hiệu sản phẩm. Tuy nhiên những năm gần đây, thanh long Việt Nam đang chịu sự cạnh tranh ngày càng tăng lên với một số nguồn cung khác từ Đài Loan, Thái Lan, Malaysia…”, ông Vũ Bá Phú lưu ý.
Theo ông Vũ Bá Phú, trong bối cảnh hiện nay, một số tỉnh trồng thanh long ở khu vực Nam Trung Bộ và Nam Bộ đang chịu tác động tiêu cực của dịch Covid-19 khiến hoạt động sản xuất, thu hoạch và tiêu thụ nhiều sản phẩm nông sản, trong đó có thanh long gặp khó. Thị trường xuất khẩu chủ lực là Trung Quốc siết chặt kiểm dịch đối với nhiều mặt hàng, trong đó có thanh long hoặc đóng biên tại một vài cửa khẩu trong một số thời gian nhất định, các hoạt động logistics có chi phí tăng cao đột biến…cũng chồng thêm những khó khăn cho xuất khẩu thanh long.
Để tiếp tục hỗ trợ thanh long Việt Nam mở rộng thị phần xuất khẩu, ông Vũ Bá Phú cam kết, Cục XTTM luôn nỗ lực đồng hành cùng các địa phương, DN trong hoạt động quảng bá thương hiệu, xúc tiến phát triển thị trường cho sản phẩm thanh long Việt Nam. Đồng thời phối hợp với các Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài tìm kiếm và kết nối các khách hàng nhập khẩu triển vọng cho DN.
Hài lòng với sự có mặt của thanh long tại nhiều thị trường nước ngoài, ông Nguyễn Phú Hòa, Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Australia cho biết, đơn vị này đã có nhiều chương trình hỗ trợ DN tiếp thị, quảng cáo quả thanh long tại thị trường Australia. Đến nay, trên kệ nhiều siêu thị tại Australia đã bày bán quả thanh long và những sản phẩm chế biến từ thanh long của Việt Nam.
“Tới đây, Thương vụ cũng sẽ đẩy mạnh tiếp thị, quảng bá mặt hàng này tới người tiêu dùng Phương Tây tại Australia, từ đó mở rộng hơn nữa thị trường cho thanh long Việt. Tuy nhiên, cùng với sự ráo riết giúp sức của những cơ quan XTTM, phía các địa phương, người trồng và DN cũng cần quan tâm sản xuất những sảm phẩm phù hợp với yêu cầu của thị trường”, ông Hòa mong muốn.
Theo ông Tạ Đức Minh, Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Nhật Bản, các DN Việt Nam nên tận dụng ưu đãi thuế từ các FTA mà Việt Nam và Nhật Bản cùng là thành viên như VJEPA, AJCEP, CPTPP…Đồng thời, thực hiện liên kết đồng bộ từ khâu trồng trọt, xử lý, bảo quản, vận chuyển và xuất khẩu để đảm bảo giữ được độ tươi ngon và chất lượng sản phẩm thanh long, từ đó giữ vững thương hiệu và thị trường.
“Các DN cũng cần đảm bảo sự ổn định giá cả và chất lượng của sản phẩm, do người tiêu dùng Nhật Bản nhạy cảm với sự thay đổi liên tục giá bán sản phẩm. Mặt khác, DN cũng nên chú trọng đầu tư nghiên cứu và áp dụng công nghệ, kỹ thuật sau thu hoạch nhằm nâng cao chất lượng, đa dạng chủng loại, mẫu mã sản phẩm, từ đó đáp ứng thị hiếu riêng biệt của từng nhóm đối tượng khách hàng khác nhau”, ông Minh chỉ rõ./.