Gia đình ông Lê Minh Luân (ở xã Tân Hưng, huyện Cái Nước, Cà Mau) có 2,8 ha đất nuôi tôm cua kết hợp. Gia đình ông thả xen cua trong vuông tôm quanh năm. Cứ 2 tháng ông Luân lại thả thêm khoảng 3.000 - 4.000 con cua giống. Mô hình nuôi này giúp gia đình có lãi khoảng 200 triệu đồng/năm, con cua chiếm khoảng 40%. Bên cạnh con tôm sú thì cua đang giúp kinh tế gia đình ông Lê Minh Luân ngày càng vững mạnh.
Ông Luân cho biết: "Thả cua mà đạt đầu con được khoảng 35% là ổn. Khoảng 3 tháng là thu hoạch tỉa, chứ để dày quá không đủ thức ăn. Cứ lên cua Y, khoảng 250 gam/con là bắt được. Nếu cua cái thì phải đợi đủ gạch nên lâu hơn, khoảng 5 tháng mới thu hoạch được. Trong một năm nuôi tôm cua gia đình sống tốt".
Không chỉ gia đình ông Luân mà cả 15 thành viên trong Tổ hợp tác số 5 ở đây đều có nguồn thu đều đặn từ con cua, với khoảng 20 – 30 triệu đồng/ha/năm. Thuận lợi của người nuôi tôm cua kết hợp là bớt được chi phí và tốn ít công chăm sóc hơn.
Khi thả nuôi cua người dân địa phương chú trọng gia cố bờ bao chắc chắn, cua có tập tính chịu rúc nên nếu bờ bao bị mọi chúng sẽ đi. Đặc biệt, cứ 3-4 ngày người dân mới cần cho cua ăn 1 lần. Thức ăn chính là cá phi sống phổ biến dưới vuông tôm. Điều quan trọng nhất với người nuôi cua là chọn được con giống chất lượng và môi trường nước tốt sẽ đảm bảo nuôi thành công.
Ông Nguyễn Thanh Đoàn, người dân cùng ở xã Tân Hưng chia sẻ: "Nuôi cua thì chủ yếu tốn tiền cua giống, phân thuốc xử lý môi trường thì khi nuôi tôm đã xử lý rồi, chỉ cần thả xen thêm cua thôi. Lời là lời cái không tốn tiền phân thuốc nữa".
Ngoài huyện Cái Nước, các huyện có diện tích đất rừng ngập mặn lớn của Cà Mau như: Ngọc Hiển, Năm Căn, Phú Tân và huyện Đầm Dơi đều có lợi thế để phát triển nuôi cua. Trong đó, nổi tiếng nhất là huyện Năm Căn. Địa phương này đang sở hữu nhãn hiệu tập thể “Cua Năm Căn - Cà Mau” được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học - Công nghệ) công nhận vào cuối năm 2015.
Nhãn hiệu “Cua Năm Căn - Cà Mau” do Hội thủy sản huyện Năm Căn quản lý, cấp cho các đơn vị, hộ gia đình có nhu cầu theo hình thức tem kèm mã vạch. Cua Cà Mau được dãn tem khi ra thị trường người dùng dễ dàng truy xuất nguồn gốc qua mã vạch trên những điện thoại thông minh.
Cua Cà Mau từ lâu đã nổi tiếng gần xa và được tiêu thụ rộng khắp trong cả nước. Không chỉ được thị trường trong nước ưa chuộng, cua Cà Mau còn được xuất khẩu ra các nước: Trung Quốc, Campuchia; Thái Lan,... Tuy nhiên, thực tế thị trường tiêu thụ cua Cà Mau chủ yếu vẫn là Trung Quốc. Thời điểm ảnh hưởng dịch Covid-19 vào năm ngoái và khi Trung Quốc hạn chế nhập khẩu, giá cua Cà Mau bị tác động không tốt.
Thời gian qua, khi Trung Quốc đóng cửa biên giới để phòng chống dịch thì giá cua Cà Mau luôn duy trì ở mức thấp. Cua Cà Mau thường tăng giá mạnh vào dịp nghỉ lễ Dương lịch, Âm lịch hằng năm. Tuy nhiên, đã gần cuối năm nhưng giá cua gạch chỉ 300.000 - 350.000 đồng/kg; cua Y giá từ 220.00 - 250.000 đồng/kg và chưa thấy dấu hiệu khả quan.
Ông Dư Thái Bình, Giám đốc Công ty TNHH Dư Thái Bình (ở thị trấn Năm Căn, huyện Năm Căn), chuyên cung cấp nguồn cua xuất khẩu cho biết, để con cua địa phương phát triển bền vững, vấn đề đầu tiên là cần nâng cao chất lượng con giống, tiếp theo là phải có thị trường xuất khẩu ổn định.
Theo ông Bình: "Thực tế khi Trung Quốc cần thì giá lên cao nhưng khi đóng biên hay không ăn thì giá giảm rất thấp. Cua là một mặt hàng giá thành cao nhưng đang bị lệ thuộc thị trường Trung Quốc. Con cua đang cần có những thị trường xuất khẩu ổn định hơn, không lệ thuộc vào thị trường Trung Quốc nữa thì cua Cà Mau phát triển mới mạnh được".
Tỉnh Cà Mau có khoảng 250.000 ha đất nuôi tôm cua kết hợp. Sản lượng cua của tỉnh Cà Mau năm 2021 đạt khoảng 25.000 tấn. Các năm trước đây cũng luôn đạt trên 20.000 tấn/năm. Sản lượng cua của tỉnh luôn không đủ cung ứng cho thị trường trong nước và xuất khẩu. Tuy nhiên, thực trạng tồn tại nhiều năm nay là giá cua Cà Mau phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc. Để phát triển bền vững nghề nuôi cua, tỉnh Cà Mau cần thêm những thị trường xuất khẩu ổn định, bền vững hơn./.