Theo Cục Xuất – Nhập khẩu (Bộ Công Thương), hiện nay các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam đều thâm nhập được vào các thị trường lớn và có mức tăng trưởng xuất khẩu tốt.

Điển hình như, mặt hàng gạo đã xuất khẩu sang hơn 150 quốc gia và vùng lãnh thổ. Bên cạnh thị trường truyền thống, Việt Nam đã từng bước mở rộng thị trường xuất khẩu vào các nước châu Mỹ, Trung Đông. Sản phẩm gạo trắng cao cấp, gạo hạt tròn và gạo thơm đã bước đầu thâm nhập vào các thị trường khó tính, giúp sản phẩm gạo Việt Nam từng bước hiện diện trên khắp thế giới.

Bên cạnh đó, mặt hàng rau quả cũng đạt nhiều thành tích trong công tác mở rộng thị trường xuất khẩu như vải, nhãn, chôm chôm, thanh long, vú sữa vào thị trường Hoa Kỳ; vải thiều vào thị trường Australia, Malaysia, EU (Pháp, Đức, Anh, Hà Lan); thanh long, xoài vào thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc; cam, quýt, thanh long vào thị trường Singapore…

Một số loại quả của Việt Nam chưa được hưởng ưu đãi thuế 0% khi xuất khẩu vào các thị trường thuộc FTA đã kí kết.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, hiện nay, quá trình tận dụng các FTA để thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam cũng đang tồn tại những hạn chế nhất định.

Cục Xuất nhập khẩu chỉ rõ, hạn chế thứ nhất thể hiện ở khả năng thâm nhập các thị trường mới. Cụ thể như với nông sản, Việt Nam đã làm tốt công tác đàm phán để nước nhập khẩu cắt giảm thuế nhập khẩu cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam (thông qua các Hiệp định FTA), song việc đàm phán để được công nhận về quản lý chất lượng, quản lý an toàn thực phẩm và kiểm dịch động, thực vật còn hạn chế.

Do vậy, nhiều mặt hàng dù đã được nước ngoài giảm thuế về 0% nhưng nông sản của Việt Nam vẫn chưa được phép nhập khẩu vào một số thị trường (như sữa, thịt lợn, một số loại rau quả).

Thứ hai là phát triển của một số mặt hàng nông sản có lợi thế còn hạn chế. Những hạn chế, yếu kém nội tại về sản xuất nhỏ, phân tán mặc dù đã được khắc phục nhiều nhưng chưa đáp ứng được đòi hỏi của nền sản xuất hàng hóa quy mô lớn và tiêu chuẩn cao từ thị trường quốc tế, chưa đáp ứng được hoàn toàn những nhu cầu của thị trường.

Thứ ba là các hoạt động hỗ trợ xuất khẩu chưa phát huy tối đa hiệu quả. Cục Xuất nhập khẩu phân tích: Hàng hóa Việt Nam mới đang bước đầu vào được trực tiếp thị trường phân phối ở các nước nhập khẩu. Hoạt động xúc tiến thương mại nói chung chưa được đồng đều và đồng bộ từ khâu sản xuất đến khâu tiếp thị và thâm nhập thị trường.

Bên cạnh đó, việc tiếp cận thị trường để tìm kiếm khách hàng mới và giới thiệu sản phẩm thông qua các hoạt động xúc tiến thương mại như hội chợ, triển lãm… còn hạn chế. Kinh phí dành cho xúc tiến thương mại còn thấp so với nhiệm vụ duy trì, phát triển thị trường và nhu cầu doanh nghiệp. Tỷ trọng so với tổng kim ngạch xuất khẩu thấp hơn mức trung bình của nhiều nước trong khu vực…/.