Cụ thể, giữ nguyên mức thuế 10% của vàng nguyên liệu nhưng sẽ hạ hàm lượng xuống 80% thay cho mức 99,9% như hiện hành.
Ông Ngô Hữu Lợi, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính), cho biết để ngăn tình trạng lách thuế, Bộ sẽ đề xuất và xin Thủ tướng áp dụng ngay khi ban hành văn bản.
Từ trước đến nay, hầu hết vàng nguyên liệu xuất khẩu đều lách thuế do được chuyển thành vàng trang sức. Theo Tổng cục Hải quan, trong tháng 6, kim ngạch xuất khẩu lên tới hơn 806 triệu USD, tăng 133% so với tháng trước. Riêng vàng trang sức xuất khẩu trong tháng 6 đạt hơn 14 tấn, nâng tổng lượng vàng xuất sáu tháng đầu năm lên 24 tấn.
Đặc biệt, chỉ từ ngày 16/5 đến 8/6/2011, khi giá vàng nguyên liệu thế giới khoảng 50 triệu USD/tấn, có trên 12.500 kg vàng được xuất khẩu. Trong đó, Công ty TNHH Kim Ngọc Phú xuất trên 2.800 kg; DN tư nhân kinh doanh vàng Kim Hiền xuất trên 1.300 kg; Công ty Dịch vụ Kinh doanh Vàng xuất nhập khẩu Kim Việt xuất 730 kg…
Lãnh đạo một doanh nghiệp kinh doanh vàng cho biết hiện đang có bất đồng giữa các thương nhân ngành này. Từ trước đến nay, nữ trang hàm lượng 9999 đã qua mắt được hải quan để xuất khẩu với dạng trang sức. “Có doanh nghiệp xuất khẩu đến 2,8 triệu tấn vàng nhưng đến tham quan tại DN không hề thấy có một chiếc nhẫn hay một đồ trang sức bằng vàng nào được trưng bày” - ông này cho hay.
TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo, Trường ĐH Kinh tế TP.HCM, cho biết giải pháp của NHNN chỉ mang tính tình thế. Chưa kể cách làm này có thể làm méo mó thị trường, khi một số doanh nghiệp xuất khẩu vàng trang sức thật sự, với hàm lượng chất xám và tinh hoa tay nghề cũng lại bị áp thuế.
TS Bảo đề xuất bên cạnh việc điều tiết bằng chính sách thuế, NHNN cần điều hành thị trường vàng một cách hiệu quả để giá cả trên thị trường vận động theo quy luật cung cầu. Về ngắn hạn, NHNN có thể làm giải pháp tạm thời bằng cách cấm xuất khẩu vàng tạm thời một thời gian hoặc quản lý chặt bằng quota. Về lâu dài cần đưa mặt hàng này vào sàn giao dịch, nơi phản ánh đúng cung cầu của thị trường./.
