Gần đây, một số ngân hàng có động thái tăng lãi suất huy động. Cụ thể, ngân hàng SHB áp dụng lãi suất gửi tiết kiệm cao nhất lên mức 8,2%/năm; tại PVcomBank, lãi suất cao nhất là 8,5%/năm, còn ở TPBank, lãi suất huy động cao nhất là 8,6%...

Theo chuyên gia kinh tế - ngân hàng Cấn Văn Lực, động thái tăng lãi suất huy động tại các ngân hàng thời gian qua chỉ là cục bộ, tập trung chủ yếu ở các ngân hàng có quy mô nhỏ với mục đích để giữ thị phần, khách hàng.

Việc tăng lãi suất là do các ngân hàng cần nguồn vốn và cũng là để cơ cấu lại, chuẩn bị nguồn vốn trung và dài hạn để tăng trưởng tín dụng trong quý 3 và quý 4 trong năm. Bên cạnh đó, tăng lãi suất nhằm tăng vốn cấp 2 để đáp ứng tốt hơn chuẩn Base II theo lộ trình của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã quy định. Một lý do nữa là để đáp ứng quy định của Thông tư 36 chuẩn bị sửa đổi đó là giảm dần việc sử dụng vốn ngắn hạn, cho vay trung và dài hạn. 

Lãi suất cho vay liệu có tăng trong thời gian tới? (Ảnh minh họa: KT)

Cũng theo TS. Cấn Văn Lực, theo chỉ đạo của Chính phủ và NHNN, về cơ bản, mặt bằng lãi suất đầu ra vẫn phải giữ ổn định. Chênh lệch lãi suất đầu vào, đầu ra của hệ thống ngân hàng sẽ bị giảm. Như vậy, nguồn thu từ nguồn vốn tín dụng sẽ giảm đi, do đó, hệ thống ngân hàng cần đa dạng hóa hoạt động, đặc biệt phát triển dịch vụ để có thể tăng nguồn thu. 

“Chính phủ, NHNN định hướng các ngân hàng duy trì ổn định hoặc giảm lãi suất cho đối với lĩnh vực ưu tiên, vay ngắn hạn với một số khách hàng cụ thể chứ không thể thực hiện đại trà. Nếu giảm đại trà thì ngân hàng không có đủ nguồn lực. Vì thế, nếu có giảm lãi suất, ngân hàng chỉ giảm được đối với những doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực ưu tiên”, ông Lực cho hay.

Các chuyên gia kinh tế khác thì nhận định, việc một số ngân hàng nhỏ tăng lãi suất huy động các kỳ hạn dài là để cơ cấu lại nguồn vốn nhằm đáp ứng quy định về tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn từ 45% xuống 40%.

Theo dự đoán, tỷ lệ này có thể giảm xuống thấp hơn trong thời gian tới khi mà NHNN đang xây dựng lộ trình giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn xuống còn 30%. 

Trước những diễn biến tăng của lãi suất huy động, nhiều ý kiến lo ngại về khả năng lãi suất cho vay sẽ tăng trong thời gian tới. 

Ông Phạm Thanh Hà, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ - Ngân hàng Nhà nước giải thích, động thái tăng lãi suất huy động chỉ diễn ra tại các ngân hàng quy mô nhỏ. Mặt khác, các ngân hàng này cũng chỉ tăng ở một vài kỳ hạn, chủ yếu là kỳ hạn dài, thậm chí ở kỳ hạn rất dài và yêu cầu một số điều kiện về giá trị rất lớn của khoản tiền gửi. Trong khi các ngân hàng chiếm thị phần huy động vốn lớn trong nền kinh tế là các NHTM quốc doanh lại không tăng lãi suất huy động. Vì vậy, việc tăng lãi suất huy động của các ngân hàng nhỏ không có nhiều tác động đến mặt bằng lãi suất huy động chung.

Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú khẳng định, sẽ tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá và ổn định mặt bằng lãi suất cho vay, góp phần tạo lập môi trường kinh doanh ổn định cho người dân, doanh nghiệp. NHNN yêu cầu các TCTD duy trì mặt bằng lãi suất huy động ổn định hợp lý, phù hợp với khả năng cân đối vốn, khả năng mở rộng tín dụng lành mạnh; chấp hành quy định về lãi suất tiền gửi, tăng cường kiểm soát tín dụng vào các lĩnh vực rủi ro.../.