Cây tỏi được các nông dân từ huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi đưa vào trồng tại thị xã Ninh Hòa và huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa gần 10 năm nay. Đến nay, diện tích trồng tỏi đã lên hàng trăm ha tại các vùng đất ven biển. Thế nhưng, chưa bao giờ người trồng tỏi ở Khánh Hoà gặp khó như hiện nay, bởi giá giảm sâu, do chất lượng ngày càng suy giảm, không có người mua. Nếu tiếp tục không tiêu thụ được thì nguy cơ đổ bỏ hàng trăm tấn tỏi hoàn toàn có thể xảy ra.

Nông dân trồng tỏi thấp thỏm vì tỏi không bán được.

Tại xã Vạn Hưng, năng suất tỏi năm nay tăng cao lên đến 10 tấn/ha, tăng gấp đôi so với năm ngoái. Đầu mùa, giá tỏi tươi được thu mua với mức 25.000 đồng/kg nhưng rất ít người bán bởi họ cho rằng giá đầu vụ thấp và hy vọng khi hết mùa thu hoạch giá tỏi có thể tăng cao.

Ông Trương Minh Hoàng, ở xã Vạn Hưng, huyện Vạn Ninh cho biết, sau 5 tháng kết thúc mùa vụ thu hoạch mà thương lái vẫn không thu mua hoặc có mua thì cũng nợ tiền của nông dân nên các hộ dân trồng tỏi như ông không bán.

"Năm nay, tỏi của bà con ai cũng được mùa nhưng giá cả bấp bênh. Người mua không mua nữa, mà mua cũng toàn mua nợ. Năm nay, lỗ là chắc chứ còn lời là không có rồi", ông Hoàng cho hay.

Vùng đất ven biển tỉnh Khánh Hòa thích hợp với cây tỏi. Chỉ trong một thời gian ngắn, diện tích trồng tỏi ở đây đã tăng nhanh. Đến nay, sản lượng tỏi tươi của tỉnh Khánh Hòa đã lên khoảng 10.000 tấn, tương ứng 5.000 tấn tỏi khô, gấp nhiều lần so với sản lượng tỏi của huyện đảo Lý Sơn.

Một số người cho rằng chất lượng tỏi Khánh Hòa không thua tỏi Lý Sơn nhưng do không có thương hiệu nên một số thương lái đã gắn mác tỏi Lý Sơn cho tỏi Khánh Hòa. Đầu ra của tỏi Khánh Hòa bấp bênh và phụ thuộc vào thương lái. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến tình trạng tỏi được mùa, rớt giá.

Cơn bão số 12 cuối năm ngoái, người trồng tỏi bị thiệt hại nặng nề. Hiện nay tỏi rớt giá, nếu không xuất bán được thì toàn bộ số tỏi của người dân địa phương sẽ bị hỏng.

Ông Lê Bá Thuận, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hoà cho biết, bão khắc phục chưa xong, nông dân mới đầu tư làm lại. Mùa này thất bại vì giá cả thì bà con đã khó càng gặp khó. Tỏi Lý Sơn người ta biết còn tỏi Ninh Hòa thì người ta không biết.

Về lâu dài, ông Thuận cho hay, thị xã Ninh Hòa sẽ tiếp tục kiến nghị tỉnh quan tâm thêm, giúp cho địa phương đẩy mạnh thương hiệu tỏi./.