Gần đây, trả lời trên báo chí, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) Trương Thanh Phong cho biết, lượng gạo xuất khẩu theo hợp đồng đã ký trong tháng 7 và 8 tăng mạnh. Đến ngày 31/8, kết quả hợp đồng đã ký lên đến 6,8 triệu tấn, tăng hơn 13% so với cùng kỳ năm 2011. Tuy nhiên, hiện VFA vẫn chưa thống kê được lượng gạo tồn kho trong nông dân, nhà máy và doanh nghiệp ngoài Hiệp hội, nhất là lượng gạo tuồn qua biên giới (theo đường tiểu ngạch) sang Campuchia và Trung Quốc.
Vì vậy, theo ông Phong, chính doanh nghiệp phải chủ động kiểm soát nguồn dự trữ gạo cho xuất khẩu của mình nếu không muốn mất uy tín với nhà nhập khẩu. Dự báo giá gạo xuất khẩu sẽ tăng do nguồn cung thế giới giảm.
Nhiều chuyên gia khác cũng cảnh báo, nếu không kiểm soát được tình hình gạo tràn qua biên giới thì khi giá xuất khẩu tăng cao, Việt Nam đã cạn gạo trong kho để bán.
Thực trạng này khiến dư luận lo ngại thương lái nước ngoài đầu cơ, găm hàng gạo chờ khi giá gạo thế giới tăng, nguồn cung Việt Nam cạn kiệt thì gạo lại chảy ngược vào Việt Nam, nhất là khi gạo Việt vẫn “chảy” qua đường tiểu ngạch sang nước ngoài, đặc biệt là thị trường lớn Trung Quốc.
Trước những lo ngại này, tại buổi họp báo của Bộ Công Thương chiều nay (10/9), bà Phan Thị Diệu Hà, Vụ phó Vụ Xuất nhập khẩu khẳng định: Việc xuất khẩu gạo nói chung phải theo đúng Nghị định 109 của Chính phủ và Văn bản 146 của Thủ tướng Chính phủ. Do đó, xuất khẩu gạo sang Trung Quốc cũng không ngoại lệ. Trung Quốc là một trong những thị trường lớn trong việc tiêu thụ nông sản của Việt Nam.
Hiện nay, xuất khẩu gạo sang thị trường Trung Quốc vẫn diễn ra bình thường. Theo số liệu thống kê của Hiệp hội lương thực Việt Nam, xuất khẩu của các doanh nghiệp được thực hiện theo đúng quy định đến 23/8/2012 thì số lượng đăng ký hợp đồng xuất khẩu sang Trung Quốc khoảng 1,6 triệu tấn, trong đó đã thực xuất 1,28 triệu tấn.
Tuy nhiên, việc xuất khẩu qua đường biên mậu (tiểu ngạch), trong đó có sang thị trường Trung Quốc, theo bà Hà: “Bộ trưởng Bộ Công Thương đang giao cho các Vụ trong Bộ nghiên cứu, xem xét và có ý kiến, khi nào có Thông tư chính thức về vấn đề này thì Bộ Công Thương sẽ thông tin cụ thể sau”- Bà Hà nhấn mạnh./.
