Nội dung này được đưa ra tại Tọa đàm trực tuyến “Để nông sản không ùn tắc ở cửa khẩu: Đâu là giải pháp căn cơ?” do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức chiều nay (4/3) tại Hà Nội.
Nhận định tình trạng ùn ứ hàng hóa tại các cửa khẩu phía Bắc, các đại biểu cho rằng, Trung Quốc thực hiện chính sách "Zero COVID". Do đó, việc kiểm tra chặt chẽ dịch bệnh theo chính sách này khiến việc thông quan chậm. Trước thực tế này, từ Trung ương đến địa phương đã liên tục có điện đàm với phía bạn để tháo gỡ. Kết quả, từ ngày 25/1 đến nay đã có 15 ngàn xe hàng được thông quan.
Ông Mai Xuân Thành, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan cho biết: “Là một trong những đơn vị chủ trì trong việc thông quan hàng hóa, theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành chúng tôi nghĩ rằng, việc thiết lập vùng xanh để làm hài hòa nhu cầu phòng, chống dịch cũng như các yêu cầu trong thông quan hàng hóa rất quan trọng để hỗ trợ cho doanh nghiệp cũng như người dân trong hoạt động xuất khẩu”.
Tuy nhiên, theo bà Đoàn Thu Hà, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn, sau Tết Nguyên đán, đến nay việc ùn ứ trở lại, xuất hiện ở các cửa khẩu biên giới phía Bắc. Mặc dù Lạng Sơn đã triển khai xây dựng “vùng xanh”, “luồng xanh” ở khu vực biên giới với quy trình, tiêu chuẩn phòng, chống dịch Covid-19; đồng thời, thực hiện các phương thức giao nhận hàng hóa chưa có tiền lệ; trao đổi hàng ngày, hàng giờ với các cơ quan chức năng của phía bạn để đảm bảo quy trình thông quan, đặc biệt đối với hàng nông sản đang vào chính vụ. Tuy nhiên, hoạt động thông quan chưa được cải thiện, trong khi hàng hóa tiếp tục được đưa lên cửa khẩu.
Đến sáng nay (4/3), lượng xe chờ thông quan là 1.400 xe, gồm 800 xe chở nông sản nên đang tạm ngừng tiếp nhận xe chở hoa quả tươi qua Lạng Sơn đến ngày 15/3. Dự báo lượng xe sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới vì đang vào chính vụ thu hoạch, tiêu thụ nội địa chưa nhiều, nên vẫn chuyển lên cửa khẩu khiến tình hình ùn ứ vẫn tiếp diễn.
Theo bà Đoàn Thu Hà, một trong những nguyên nhân là tiêu chí xét nghiệm y tế giữa Việt Nam và Trung Quốc vẫn chưa thống nhất, gây khó khăn và giảm hiệu suất thông quan: “Chúng tôi mong các Bộ Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các cơ quan, các địa phương thúc đẩy các kênh tiêu thụ nội địa đặc biệt trong thời gian hiện nay, đẩy mạnh chế biến cũng như mở lại, khôi phục lại một số hoạt động xuất khẩu nông sản để giảm tải áp lực xuất khẩu tại các cửa khẩu Lạng Sơn hiện nay, tránh thiệt hại kinh tế cho người dân, doanh nghiệp”.
Đến thời điểm hiện nay, có 13/78 cửa khẩu trên cả nước hoạt động. Tuy nhiên, từ ngày 26/2 đến nay, hàng nông sản chỉ xuất khẩu qua cửa khẩu Lạng Sơn. Các cửa khẩu ở địa phương khác đã tạm dừng. Bộ Trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết, với trách nhiệm quản lý Nhà nước ngành nông sản, trong tuần tới, Bộ sẽ cùng với Bộ Công Thương và Hiệp hội ngành hàng rau củ quả sẽ thảo luận và đưa ra giải pháp hạn chế tình trạng ùn ứ nông sản, đặc biệt là giải pháp chuyển từ xuất khẩu tiểu ngạch sang chính ngạch theo yêu cầu Thủ tướng. Đồng thời, sẽ có tiến độ rõ ràng, hành động nhất quán từ cơ quan quản lý Nhà nước, địa phương, sự tham gia của các Hiệp hội ngành hàng và các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản qua thị trường Trung Quốc./.