Tại phiên thảo luận ở hội trường về đánh giá bổ sung tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2014; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2015, Đại biểu Mai Hữu Tín, Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương cho biết, việc phát sinh chênh lệch số liệu xuất nhập khẩu theo công bố của Tổng cục thống kê Việt Nam và Trung Quốc đang có khuynh hướng ngày càng bất lợi cho Việt Nam.
Ông Tín lấy ví dụ cụ thể: Chỉ lấy riêng số liệu năm 2014, theo Tổng cục Thống kê Trung Quốc, nước này đã nhập khẩu từ Việt Nam 19,9 tỷ USD, cao hơn trên 30% so với số liệu của Tổng cục Thống kê Việt Nam công bố. Trong khi đó, Trung Quốc lại xuất khẩu vào Việt Nam 63,7 tỷ USD, cao hơn đến 45% so với con số công bố của Tổng cục Thống kê Việt Nam.
 |
Đại biểu Mai Hữu Tín, Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương. |
“Việc khác biệt về số liệu xuất nhập khẩu theo số liệu thống kê các nước là việc bình thường, nhưng rủi ro bao gồm sự khác biệt về ghi nhận tỷ giá, chi phí vận chuyển, bảo hiểm… Theo tính toán của Việt Nam, chi phí bảo hiểm và chi phí chiếm khoảng 6,6% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu. Với hai quốc gia có chung đường biên giới, giữa Việt Nam và Trung Quốc, chi phí vận chuyển trên thực tế không thể lớn hơn tỷ lệ 6,6%”, ông Tín cho biết.
Áp dụng công thức tính này vào thực tế, ông Tín cho rằng, nếu Việt Nam ghi nhận việc xuất khẩu 14,9 tỷ USD xuất khẩu qua Trung Quốc thì con số do Trung Quốc ghi nhận chỉ ở trong khoảng 15,9 tỷ USD. Tuy nhiên, con số Trung Quốc ghi nhận khoảng là 19,9 USD, cao hơn khoảng 4 tỷ USD. Trong khi hai nước còn có vai trò xuất khẩu theo hình thức tiểu ngạch qua biên giới không được ghi nhận đầu đủ, chắc chắn sẽ chiếm một phần trong khoảng 4 tỷ USD này.
Ông Tín khẳng định: Chỉ có thế giải thích, phần lớn con số chênh lệch này đến từ hàng hóa Việt Nam xuất khẩu lậu sang Trung Quốc. Đó có thể là các mặt hàng Việt Nam cấm xuất khẩu hoặc hạn chế xuất khẩu bao gồm tài nguyên, khoáng sản của Việt Nam.
Về nhập khẩu cũng theo hình thức này, giá trị nhập khẩu từ Trung Quốc theo ghi nhận do đã bao gồm chi phí vận chuyển, bảo hiểm…lẽ ra phải cao hơn giá trị theo Trung Quốc ghi nhận nhưng số liệu cơ quan thống kê ghi nhận lại thấp hơn so với công bố của Trung Quốc đến khoảng 20 tỷ USD (năm 2014).
Đây là một con số khổng lồ mà riêng trong năm 2014, đã có hơn 20 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc lọt vào thị trường Việt Nam không qua ghi nhận của các cơ quan chức năng Việt Nam (không chịu thuế), không phải qua hàng rào quản lý kỹ thuật từ phía Việt Nam.
“Phần lớn những mặt hàng nhập lậu nước ta đang hạn chế nhập khẩu và có thuế cao như hàng tiêu dùng, mỹ phẩm, bánh kẹo, điện thoại di động… tha hồ tung hoành, cạnh tranh không công bằng với hàng hóa của các doanh nghiệp khác, nhất là hàng hóa của các doanh nghiệp trong nước sản xuất”, ông Tín chỉ rõ.
Theo ông Tín, nếu chỉ sử dụng số liệu của Trung Quốc, theo thống kê của cơ quan chức năng Trung Quốc tính cán cân thương mại giữa Việt Nam với các nước đã cho thấy, Việt Nam chưa từng suất siêu trong các năm từ 2012 – 2014 như đã công bố, trong khi đó vẫn tiếp tục nhập siêu trong hơn 20 năm qua.
Không dừng lại ở đó, con số nhập siêu không chính thức này tiếp tục tăng nhanh trong những tháng đầu năm 2015, ngoài việc gây khó khăn, thiệt hại cho nền kinh tế Việt Nam, số lượng hàng nhập khẩu khổng lồ này chắc chắn gây áp lực lớn lên tỷ giá của đồng tiền Việt Nam đang hết sức cố gắng giữ ổn định.
Ông Tín cũng cho biết, ngoài Trung Quốc, chênh lệch thâm hụt thương mại giữa Việt Nam với một số nước khác cũng đang diễn ra, điển hình như Thái Lan cũng có sự chênh lệch lớn trong việc ghi nhận số liệu xuất nhập khẩu với phần thiệt thòi luôn thuộc về Việt Nam./.