Khối Nghiên cứu Kinh tế của Ngân hàng HSBC vừa công bố bản báo cáo Kinh tế Vĩ mô - Triển vọng kinh tế vĩ mô Việt Nam số tháng 3/2015 với nhận định: "Thời điểm để cắt giảm lãi suất: NHNN điều hành thị trường như thế nào?"
Theo HSBC, hết 2 tháng đầu năm, lạm phát tăng chậm hơn ở mức 0,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi giá cả tăng trên cơ sở từng tháng do nhu cầu mùa vụ đối với các mặt hàng thực phẩm và sản phẩm may mặc tăng thêm, các chi phí vận chuyển và nhà ở lại giảm kéo mức lạm phát toàn phần giảm theo.
HSBC dự báo lạm phát toàn phần sẽ duy trì ở mức dưới 1% trong 5 tháng tới. Lạm phát cơ bản (không tính đến giá thực phẩm và chi phí vận chuyển) vẫn ổn định và trong tháng 2 tăng nhẹ đạt mức 2,1% so với cùng kỳ năm ngoái từ mức 2% trong tháng Giêng, vẫn là chỉ số tăng khá thấp. Chính vì vậy, lãi suất thực ở Việt Nam chuyển sang nguỡng tích cực.
HSBC còn cho rằng, với mức lạm phát có khả năng xê dịch giữa 0% và 1% trong 5 tháng tới trước khi đạt mức tăng 2,8% so với năm ngoái vào cuối năm 2015, HSBC xem xét tới khả năng NHNN cắt giảm lãi suất thêm nữa.
Sau số liệu CPI vừa công bố, HSBC cho rằng, Việt Nam là nước có mức tăng lạm phát chậm “tốt”, điều đó có nghĩa rằng đa phần sự suy giảm là do cú sốc nguồn cung dầu mỏ chứ không phải là do nhu cầu suy yếu. Tức là nền kinh tế sẽ cảm nhận sự gia tăng thu nhập trong nửa sau năm 2015 khi chỉ phải trả chi phí cho dầu ít hơn.
Lạm phát vẫn tăng chậm hơn về gần tới mức 0. Trong tháng 2, lạm phát chỉ tăng khiêm tốn 0,3% so với năm ngoái, giảm hơn so với mức thấp của tháng Giêng là 0,9%. Trong khi điều này không gây lo ngại cho sức khoẻ của nền kinh tế vì lạm phát tăng chậm chủ yếu là do chi phí vận chuyển giảm mạnh, câu hỏi về việc cắt giảm lãi suất dần được đặt ra.
Đặt câu hỏi: Liệu lãi suất có cơ hội để cắt giảm thêm nữa và cường độ cắt giảm có thể kỳ vọng là bao nhiêu? Theo HSBC, trong ngắn hạn, lạm phát sẽ vẫn duy trì mức tăng thấp. Ngay cả khi tăng cao, lạm phát cũng được kỳ vọng duy trì ở con số mục tiêu mà Chính phủ đề ra là thấp hơn 5% trong năm 2015. HSBC thì dự báo lạm phát cuối năm nay sẽ là 2,8% so với năm ngoái, một con số tăng mạnh so mức 0,3% trong hiện tại nhưng vẫn hợp lý.
Nếu lạm phát vẫn nằm trong mục tiêu, trong khi tăng trưởng không phải là một vấn đề nhờ vào xuất khẩu hàng sản xuất vẫn mạnh thì nhu cầu trong nước vẫn còn yếu. Nếu NHNN cắt giảm lãi suất, có hai mức lãi suất mà HSBC quan tâm là: Một là, lãi suất của thị trường mở hay lãi suất các hợp đồng mua bán lại; Hai là, lãi suất qua đêm. Lãi suất qua đêm là lãi suất do thị trường định hướng và cơ bản là mức lãi suất mà các ngân hàng cho vay lẫn nhau qua đêm.
Do nhu cầu và tăng trưởng tín dụng mạnh hơn, thanh khoản tiền đồng dần bị thắt chặt và lãi suất qua đêm tăng gần bằng với lãi suất thị trường mở OMO. Điều đó có nghĩa là các tổ chức tài chính được khuyến khích sử dụng kênh thị trường mở OMO nhiều hơn khi lãi suất qua đêm và thị trường mở trở nên tương tự nhau. Hơn nữa, NHNN có thể tạo ra các điều kiện tín dụng nới lỏng hơn bằng cách giảm lãi suất trên thị trường mở OMO thêm 0,5% đạt mức 4,5% để giảm bớt chi phí vốn.
HSBC kỳ vọng NHNN sẽ thông báo cắt giảm thêm 0,5% đối với lãi suất thị trường mở OMO. Vì NHNN chưa có tổ chức các họp báo, việc cắt giảm lãi suất này có thể diễn ra sớm trong tuần này. Lãi suất OMO đến cuối năm sẽ ở mức 4,5%./.