Có “Kim bài” miễn phạt, xe quá tải ung dung chạy qua Quốc lộ 18

Cùng với các địa phương trên cả nước, năm 2015,  lực lượng chức năng tỉnh Quảng Ninh cơ bản chấm dứt tình trạng xe quá tải, quá khổ hoạt động trên địa bàn tỉnh. 

Tuy nhiên, mới đây, Bộ Giao thông Vận tải lại có văn bản đề nghị UBND tỉnh Quảng Ninh xem xét cho phép các xe ô tô chở quá tải của Tập đoàn công nghiệp Than và Khoáng sản Việt Nam (TKV), Tổng Công ty Đông Bắc (Bộ Quốc phòng) chạy đường chuyên dùng được đi qua giao cắt đồng mức với Quốc lộ 18. 

Xe quá tải chạy qua Quốc lộ 18 trên phường Quang Hanh, Cẩm Phả, Quảng Ninh

Theo quy định Nghị định 171 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt thì hai văn bản này đang gây khó khăn cho lực lượng chức năng tỉnh Quảng Ninh trong việc xử lý xe quá tải của ngành than.                  

Xe quá tải ung dung chạy qua Quốc lộ 18

Trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, các phương tiện vận chuyển than, hàng hoá phục vụ cho sản xuất của Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam và Tổng Công ty Đông Bắc (Bộ Quốc Phòng) cơ bản đều đi trên đường chuyên dụng. Tuy nhiên, một số công ty thành viên vẫn có xe chạy cắt ngang qua quốc lộ, tỉnh lộ, hay ở một số cung đường ngắn, gây ảnh hưởng đến môi trường và mất an toàn giao thông.

Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam có 372 xe hoạt động trên các tuyến giao cắt với Quốc lộ 18 tại 3 vị trí trên địa bàn thành phố Cẩm Phả tại Km144+200 đường ra cảng Km6, Km 153+800 đường ra cảng 10/10 và Km 163+100 đường ra cảng Khe Dây (Mông Dương). Thực hiện việc quản lý các phương tiện vận tải không chở quá tải trọng cho phép, Tập đoàn đã quán triệt tới các đơn vị vận tải không được cơi nới thành, thùng xe, chở quá tải, nếu đơn vị nào vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm. 

Ông Nguyễn Ngọc Cơ, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam, cho biết: quy định về tải trọng hàng hóa cho phép giao thông trên đường bộ đối với các loại xe của TKV thấp hơn khoảng 50% so với trọng tải thiết kế, ảnh hưởng lớn đến việc tăng năng xuất vận tải và hiệu quả sản xuất kinh doanh. Nếu thực hiện đúng theo quy định thì doanh nghiệp cần huy động số lượng xe ô tô gấp hai lần so với trường hợp áp dụng  đúng trọng tải thiết kế. Do đó làm tăng mức đầu tư của doanh nghiệp và làm tăng mật độ xe vận hành trên đường. 

Ông Nguyễn Ngọc Cơ nêu ý kiến: "Quan điểm của TKV ở những chỗ giao cắt đồng mức xin quy chế đặc thù cho sản xuất kinh doanh, những chỗ đi dọc Quốc lộ thì tuân thủ, còn những chỗ giao cắt thì cố gắng 2017 sẽ kết thúc đi băng tải không vận chuyển đường bộ".

Lo ngại ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, ngày 17/12/2014, Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam đã có văn bản gửi Bộ Giao thông Vận tải đề nghị cho phép loại xe ô tô chuyên dụng của Tập đoàn than vận chuyển hàng hóa trên đường chuyên dùng qua điểm giao cắt cùng mức với đường Quốc lộ, tỉnh lộ và được vận chuyển với tải trọng thiết kế của hãng sản xuất, đồng thời phối hợp với cơ quan quản lý đường bộ trong địa bàn để kiểm tra và có các giải pháp gia cường đáp ứng khả năng chịu tải khi các loại xe của TKV đi qua. 

Tổng Công ty Đông Bắc(Bộ Quốc phòng) cũng có văn bản gửi đến Bộ Giao thông Vận tải, với nội dụng tương tự về việc sử dụng xe ô tô chuyên dùng vận chuyển than qua các điểm giao cắt cùng mức với tỉnh lộ.

Ngày 23/12/2014, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Hồng Trường đã ký văn bản hỏa tốc đề nghị UBND tỉnh Quảng Ninh sớm có ý kiến để Bộ thống nhất xem xét giải quyết, để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất kinh doanh. 

Đến ngày 27/02/2015, Thứ trưởng Bộ Giao Thông Vận tải Lê Đình Thọ ký tiếp công văn về việc giải quyết đề nghị của Tổng Công ty Đông Bắc. Nội dung công văn nêu rõ; các nội dung kiến nghị nêu tương tự với các kiến nghị của Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam và ngày 05/02 , Bộ đã có Công văn về việc này. Theo đó, Bộ GTVT đề nghị UBND tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo Sở GTVT chủ trì phối hợp với Công an tỉnh, UBND cấp huyện, Cục Quản lý đường bộ I tổ chức hướng dẫn và giám sát các hoạt động các phương tiện, tuyến đường hoạt động theo đúng danh sách phương tiện và tại các nút giao theo phụ lục công văn. 

Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam và Tổng Công ty Đông Bắc chỉ cho phương tiện hoạt động trong phạm vi các tuyến đường chuyên dụng và các điểm giao cắt với quốc lộ, đường tỉnh và cam kết thực hiện đúng số lượng phương tiện, vị trí các điểm giao cắt. Các phương tiện trong danh sách khi tham gia giao thông trên đường bộ  phải chấp hành theo quy định của pháp luật về giao thông hiện hành.   

Kiểm định một đằng mà trọng tải thiết kế kiểu khác

Như vậy, văn bản của Bộ GTVT được ví von là “Kim bài miễn phạt”,  cho phép hàng trăm xe ô tô chở than quá trọng tải của Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam và Tổng Công ty Đông Bắc ung dung chạy qua các điểm giao cắt cùng mức giữa đường chuyên dùng với Quốc lộ 18. Tuy nhiên, sự việc trở nên phức tạp khi ngày 21/05/2015, lực lượng cảnh sát giao thông Công an tỉnh Quảng Ninh kiểm tra ô tô Scania P340 biển kiểm soát 14C- 102.34 của Công ty Kho vận và cảng Cẩm Phả, chở than qua giao cắt với Quốc lộ 18 tại km 163+100 và lập biên bản vi phạm vì đã có hành vi vi phạm xe ô tô (loại 7.870 kg) chở hàng vượt trọng tải thiết kế cho phép trên 100%. 

Trao đổi với phóng viên Đài TNVN, Đại tá Phạm Hồng Sơn, Trưởng phòng cảnh sát giao thông (PC 67), Công an tỉnh Quảng Ninh cho biết: theo Nghị định 171, xe chở hàng quá tải theo giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật thì bị xử lý. Đến thời điểm này, Sở GTVT tỉnh Quảng Ninh cũng chưa có căn cứ nào để cấp lại giấy kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo trọng tải thiết kế của xe chuyên dùng của ngành than. Vì vậy, lực lượng chức năng xử lý vi phạm xe quá tải là hoàn toàn đúng.

Đại tá Phạm Hồng Sơn nói: "Theo khoản 2, điểm A, NĐ 171, xe chở quá tải xử phạt từ 800.000đ đến 4 triệu đồng. Có trường hợp cán bộ đứng chốt đến đây để xử lý nhưng cũng không thường xuyên được. theo tôi công văn này không đúng với nghị định 171 của Chính phủ. Nếu Bộ GTVT cho phép xe quá tải qua các điểm giao cắt thì phải cấp lại giấy kiểm định theo thiết kế trọng tải của xe. Điều này dễ gây hiểu nhầm nên chúng tôi giải thích là ND 171 là căn cứ để xử phạt, xử lý cả chủ xe và lái xe".

Sau khi Bộ GTVT có công văn gửi UBND tỉnh Quảng Ninh đề nghị cho phép các phương tiện đặc thù của ngành Than được đi qua các điểm giao cắt cùng mức giữa Quốc lộ với đường chuyên dùng, đến nay, các cơ quan hữu quan của tỉnh Quảng Ninh vẫn chưa thể ban hành văn bản hướng dẫn vì lo ngại sẽ trái quy định của Nghị định 171. Hai Công văn của Bộ GTVT vẫn chưa cụ thể hóa để hàng trăm xe của Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam và Tổng Công ty Đông Bắc hoạt động sản xuất kinh doanh được “danh chính ngôn thuận” và các lực lượng chức năng tỉnh Quảng Ninh khó thực thi đúng pháp luật trong việc xử lý xe quá tải trên địa bàn tỉnh. 

Nếu cấp lại giấy chứng nhận cho xe chuyên dùng của ngành than thì sẽ có thể tạo tiền lệ cho các ngành kinh tế khác cũng đòi hỏi quyền lợi cho mình. Đây là nội dung của phần hai của bài viết này./.