Bloomberg: Việt Nam chịu sức ép tăng lợi suất trái phiếu

>> Huy động hơn 1.338 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ

>> VAMC phát hành 80.000 tỷ đồng trái phiếu đặc biệt năm 2015

>> Sắp phát hành 11.800 tỷ đồng trái phiếu chính quyền địa phương

Bloomberg đưa tin, kể từ đầu năm đến nay Kho bạc Nhà nước chỉ bán được 96.470 tỷ đồng (tương đương 4,3 tỷ USD) trái phiếu trong các phiên đấu giá, đạt 38% của mục tiêu 250.000 tỷ đồng trái phiếu phát hành trong cả năm 2015.

Theo Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), mức lợi suất trái phiếu mà chính phủ đưa ra tại các phiên đấu giá là tương đối thấp, qua đó kìm hãm nhu cầu mua trái phiếu của nhà đầu tư.

Hãng tin Bloomnerg nhận đinh, chính phủ Việt Nam hiện đang cố gắng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bằng cách tăng cường chi tiêu công cho các dự án giao thông, thủy điện và chăm sóc sức khỏe, đồng thời đề ra mục tiêu giữ thâm hụt ngân sách ở mức 5% GDP.

Lợi suất trái phiếu chưa đạt mục tiêu

Các nhà hoạch định chính sách đang phải dựa nhiều hơn vào các biện pháp tài khóa để thúc đẩy kinh tế do lãi suất không thể hạ quá nhiều được nữa, theo qũy đầu tư VinaCapital.

Chuyên gia kinh tế Alan Phạm của VinaCapital cho rằng, việc bán trái phiếu rất quan trọng với nền kinh tế Việt Nam. Nếu không đạt được mục tiêu bán trái phiếu trong khi thâm hụt ngân sách tăng thì chính phủ sẽ buộc phải tìm giải pháp khác thay thế, như nợ bằng đồng USD hoặc vay từ ngân hàng trung ương.

Biều đồ thống kê của Bloomberg về lượng trái phiếu được bán kể từ đầu năm 2014 đến quý III năm 2015.

Bloomberg trích dẫn báo cáo của Bộ Tài chính cho rằng, sẽ cắt giảm 10% ngân sách của các bộ và cơ quan chính phủ vào năm 2016, đồng thời chi tiêu công cho một số dự án cũng có thể bị cắt giảm 50%.

Chính phủ đang khuyến khích các doanh nghiệp nhà nước phát hành trái phiếu quốc tế để giảm bớt thâm hụt ngân sách. Theo Thứ trưởng Huỳnh Quang Hải, Bộ Tài chính đã đề nghị Ngân hàng Nhà nước cho vay 30.000 tỷ đồng do ngân sách nhà nước đang gặp khó khăn.

Số liệu của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội cho thấy, từ đầu năm đến nay chính phủ đã phát hành trái phiếu với các kỳ hạn từ 5-15 năm, lợi suất từ 5,1-6,9% - mức thấp nhất kể từ năm 2010. Tại phiên bán đấu giá trái phiếu gần đây nhất vào ngày 23/9, chỉ có 12% trong tổng số 3.000 tỷ đồng trái phiếu được chào bán thành công. Số lượng trái phiếu phát hành thành công của Việt Nam cũng đã giảm từ 55.990 tỷ đồng trong quý I xuống còn 19.300 tỷ đồng trong quý II và 21.100 tỷ đồng từ đầu quý III/2015 đến nay.

Mặc dù lợi suất trái phiếu kỳ hạn 5 năm của Việt Nam đã tăng 47 điểm cơ bản lên 6,7% từ đầu năm đến nay nhưng vẫn thấp hơn mức 13% của năm 2011. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn tương đương của Ấn Độ và Indonesia tương ứng là 7,72% và 9,55%.

Sức ép gia tăng

Bloomberg trích đánh giá của trưởng bộ phận nghiên cứu tại Công ty chứng khoán Bản Việt cho hay, trong bối cảnh nhu cầu bù đắp thâm hụt ngân sách gia tăng, sức ép tăng lợi suất trái phiếu trong các phiên đấu thầu tới cũng sẽ lớn hơn, đặc biệt sau các đợt điều chỉnh tỷ giá.

Ngoài ra, mối quan ngại về sự ổn định của thị trường tiền tệ sau đợt phá giá VND gần đây cũng thúc đẩy dự đoán về khả năng tăng lãi suất trái phiếu, nhưng Kho bạc Nhà nước hiện vẫn chưa có động thái gì.

Kể từ đầu năm, NHNN đã 3 lần điều chỉnh tỷ giá, và mới đây nới biên độ giao dịch từ 1% lên 3%, khiến tiền VND giảm 4,8% so với USD, thấp hơn so với mức giảm của baht Thái (9,1%), rupiah của Indonesia (16%) và ringgit của Malaysia (20%).

Vào cuối tháng 11/2014, chính phủ Việt Nam đã ban hành một nghị định trong đó chỉ phát hành trái phiếu kỳ hạn 5 năm hoặc dài hơn. Theo CTCP Chứng khoán TP HCM, động thái trên đã làm giảm nhu cầu mua trái phiếu từ các ngân hàng thương mại. Thông thường, các ngân hàng này chiếm 80% số nhà đầu tư mua trái phiếu và có nhu cầu lớn đối với các loại trái phiếu ngắn hạn, do đó, chính phủ cần đa dạng hóa loại kỳ hạn trái phiếu để thu hút nhà đầu tư quay trở lại.

Theo thông tin từ báo Đầu tư Chứng khoán, Bộ Tài chính đang tìm cách thuyết phục Quốc hội thông qua việc phát hành trái phiếu với các kỳ hạn linh động hơn.

Số liệu của Ngân hàng Nhà nước cho thấy, lãi suất trung và dài hạn tại Việt Nam dao động trong khoảng 9,3-11%. Trong khi đó, các nhà hoạch định chính sách dự đoán tăng trưởng tín dụng năm 2015 ở mức 16,5%, cao hơn so với mục tiêu 15% trước đó.

Trong 6 tháng đầu năm 2015, GDP của Việt Nam đã tăng 6,28% so với cùng kỳ năm ngoái. Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng năm 2015 là 6,2%, cao hơn mức 5,98% của năm ngoái, và đang hướng đến mức tăng trưởng 6,7% cho năm 2016.

Tuy nhiên, thâm hụt ngân sách trong 7 tháng đầu năm 2015 đã đạt 100.700 tỷ đồng, tương đương 45% so với mức mục tiêu của năm 2015. Việt Nam ước tính sẽ cần khoảng 48 tỷ USD để tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng giao thông trong 5 năm tới.

Ngân hàng Thế giới (WB) cũng cảnh báo, tình hình ngân sách chính phủ Việt Nam đang nổi lên trở thành tâm điểm chú ý, và chi phí trả nợ trái phiếu sẽ ngày càng gia tăng gánh nặng cho hệ thống ngân sách./.