Nhấn mạnh lãnh thổ của 3 đặc khu đều liên quan đến biển đảo, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn TPHCM) đề nghị quy định rõ việc đầu tư có sử dụng khai thác vùng biển và tài nguyên nước phải tuân theo Luật Biên giới, Luật Biển và Luật Tài nguyên nước.

Vị đại biểu này cũng đề nghị bỏ điều khoản thời hạn giao đất 99 năm. Bởi không có vòng đời dự án đầu tư nào cần đến thời hạn như vậy. Thời hạn này thực chất là ưu đãi bổ sung để nhà đầu tư có thể chuyển nhượng sau khi khai thác xong hoặc là thay đổi dự án giữa chừng mà không phải trả lại đất.

“Có cần phải cho phép đến 3 casino không nếu mục đích của casino chỉ phục vụ cho việc cờ bạc của người nước ngoài?” – ông Nghĩa đặt vấn đề và băn khoăn liệu chúng ta có thể quản lý được những hệ lụy của loại hình này không.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa

“Một nước quy mô nhỏ, phát triển rất cao, luật pháp rất nghiêm như Singapore cũng chỉ mở một casino từ năm 2012 sau hàng chục năm cấm đoán vậy mà hiện nay vẫn phát sinh nhiều hệ lụy xã hội. Chưa có casino mà chúng ta đã chịu tổn thất nặng về cán bộ và về nền kinh tế vì loại hình kinh doanh này. Tôi đề nghị chỉ cho mở 1 casino và phải cân nhắc kỹ trước khi quyết định” – ông Nghĩa nêu ý kiến.

Về quan điểm cho rằng khi dành nhiều ưu đãi tạo ra các khu vực có lợi ích đan xen với các nước thì sẽ có lợi cho việc bảo vệ chủ quyền, nhận định như vậy theo đại biểu Trương Trọng Nghĩa chỉ đúng một nửa. Có những quốc gia không có nhu cầu về lãnh thổ mà họ chỉ cần lợi ích về kinh tế, họ đến rồi họ đi. Còn có những quốc gia luôn thèm khát lãnh thổ, tài nguyên của nước khác, thì cái họ cần không phải là lợi ích kinh tế mà là lãnh thổ của nước khác.

Do đó luật phải thiết kế phải quy định tiêu chí và quy trình rà soát chặt chẽ đối với nhà đầu tư chiến lược. Liệu các nhà đầu tư công nghệ cao có lựa chọn các đặc khu hay các đặc khu chủ yếu sẽ lựa chọn nhà đầu tư về casino, du lịch và bất động sản?

Về lộ trình thành lập các đặc khu, do thí điểm nên đại biểu đề nghị không triển khai đồng loạt, chỉ nên làm trước một đặc khu để rút kinh nghiệm, sau đó mới làm tiếp.

“Lò” đã nóng lắm rồi và chúng ta không ai muốn tiếp tục có thêm nhiều “củi” sau khi 3 đặc khu ra đời” – Ông Trương Trọng Nghĩa nói.

Không để nhà đầu tư lợi dụng

Báo cáo giải trình thêm một số vấn đề đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng đề nghị xem xét thận trọng nhưng sớm ban hành luật vì khi triển khai còn tiếp tục xem xét điều chỉnh. Hàn Quốc trong 10 năm sửa 6 lần, Nhật Bản cũng sửa 3 lần.

Về ngành nghề ưu tiên, ông Nguyễn Chí Dũng cho biết được lựa chọn trên cơ sở ngành nghề thuộc lĩnh vực mang tính cạnh tranh hiện nay và phù hợp với điều kiện của đặc khu. Đây chỉ là những ngành nghề được ưu tiên để thành mũi nhọn, còn các ngành nghề khác không bị cấm mà chỉ khác nhau về ưu đãi.

Nhấn mạnh chính sách không thu hút thì mức độ thành công sẽ giảm, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT cho biết các ưu đãi cao hơn so với trong nước nhưng cũng không quá lạm dụng, dàn trải.

Về giao đất 99 năm, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo bởi đây cũng là chính sách vượt trội và thực tế nhiều nước cũng đã làm. Tất nhiên, thế nào là đặc biệt sẽ có những quy định thận trọng và trình tự thủ tục rất chặt chẽ. Quy định về thu hồi đất cũng rõ ràng và không dễ dãi để nhà đầu tư lợi dụng./.