Tiếp tục chương trình phiên họp thứ 37, sáng nay (13/9), Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kiểm toán Nhà nước.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Đức Hải. (Ảnh: Quốc hội)

Quốc hội ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kiểm toán nhà nước năm 2015, trong đó có quyền khiếu nại của đối tượng được kiểm toán. Trường hợp không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại của Tổng Kiểm toán Nhà nước được quyền khởi kiện theo quy định của Luật Tố tụng hành chính.

Tuy nhiên, Luật cũng quy định, trong thời gian giải quyết khiếu nại hoặc khởi kiện, đơn vị được kiểm toán vẫn phải thực hiện đầy đủ, kịp thời kết luận, kiến nghị kiểm toán của Kiểm toán nhà nước, trừ trường hợp Tổng Kiểm toán nhà nước, cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định tạm đình chỉ thực hiện các kết luận, kiến nghị kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.

Về vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, có ý kiến đề nghị quyền khiếu nại và giải quyết khiếu nại đối với báo cáo kiểm toán phải được quy định như quyền khiếu nại đối với các lĩnh vực khác. Một số ý kiến đề nghị bổ sung quy định cơ quan có thẩm quyền giải quyết trong trường hợp không đồng ý với kết luận, kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước; đề nghị quy định theo hướng khởi kiện ra tòa và quy định rõ cơ quan có thẩm quyền ra quyết định xử lý; quy định trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại trong hoạt động kiểm toán thực hiện theo quy định của Luật Khiếu nại. Ý kiến khác đề nghị bổ sung điều, khoản cụ thể vào Dự thảo luật để sửa đổi các điều, khoản liên quan của Luật Khiếu nại, Luật Tố tụng hành chính, đặc biệt là đảm bảo quyền khởi kiện ra tòa vì báo cáo kiểm toán không phải là quyết định hành chính...

Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách nhận thấy, Luật Kiểm toán Nhà nước đã có quy định về giải quyết khiếu nại của đơn vị được kiểm toán đối với báo cáo kiểm toán nhưng chưa thực sự đầy đủ, đặc biệt là chưa bảo đảm quyền khởi kiện ra tòa khi đơn vị được kiểm toán không đồng ý với đánh giá, xác nhận, kết luận, kiến nghị trong báo cáo kiểm toán. Đồng thời, các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động kiểm toán cũng chưa có quyền khiếu nại, khởi kiện đối với kết luận, kiến nghị Kiểm toán Nhà nước. 

Chưa từng có khiếu nại nào đối với kết quả kiểm toán 

Nêu rõ luật hiện hành chưa có giải thích về “cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động kiểm toán”, do đó, Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc bày tỏ nhất trí với sự cần thiết làm rõ khái niệm này trong luật. Tuy nhiên, Tổng Kiểm toán Nhà nước lại cho rằng, nếu giải thích theo hướng chỉnh lý của Ủy ban Tài chính – Ngân sách là “các cơ quan, tổ chức, cá nhân được kiểm toán viên xác định trong quá trình kiểm toán tại đơn vị được kiểm toán là có dấu hiệu vi phạm” trong bối cảnh Kiểm toán Nhà nước chưa được tiếp cận hồ sơ, đối chiếu kiểm tra thì không có cơ sở xác định “dấu hiệu vi phạm”; hơn nữa theo quy định hiện hành nếu xác định được dấu hiệu vi phạm thì phải chuyển cho cơ quan điều tra để điều tra, truy tố.

Thực tế, theo quy định của Hiến pháp 2013, chỗ nào có sử dụng tài chính công, tài sản công thì cần được kiểm tra và đơn vị sử dụng tài chính công tài sản công liên quan đến đơn vị đang được kiểm toán thì Kiểm toán Nhà nước được kiểm tra theo thẩm quyền. Nếu quy định có thêm điều kiện “có dấu hiệu vi phạm” thì Kiểm toán Nhà nước sẽ không thể thực hiện kiểm tra đối với các dự án BT, BOT, kiểm tra việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia do tổ chức ngoài nhà nước thực hiện... như lâu nay vẫn làm.

Tổng Kiểm toán Nhà nước đề nghị được giải thích lại nội dung này theo hướng đơn vị, tổ chức, cá nhân liên quan là những đơn vị đang sử dụng tài chính công, tài sản công và có liên quan trực tiếp đến đơn vị đang được kiểm toán.

Lý giải về việc này, Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc cho rằng, việc xác định đối tượng kiểm toán liên quan đến việc quản lý, sử dụng tài sản công đã được thông qua từ đầu năm. Nếu đoàn kiểm toán nào hoạt động ngoài kế hoạch sẽ phải chịu trách nhiệm và quy định này cũng tránh để xảy trùng lặp. Ông Phớc cũng cho biết, từ khi phát hiện ra đối tượng cần kiểm toán cho đến khi công bố kết quả phải trải qua 4 khâu trong đó có việc đánh giá những chứng cứ liên quan nên rất chính xác và khoa học.

Ông Hồ Đức Phớc khẳng định, những năm qua chưa từng có khiếu nại nào đối với kết quả kiểm toán./.