Chính thức ký kết FTA giữa Việt Nam và Liên minh kinh tế Á Âu

Sau 2 năm tích cực, kiên trì đàm phán, tối nay (29/5) tại tỉnh Burabai của Kazakhstan, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng Thủ tướng 5 nước gồm: Nga, Belarus, Kazakhstan, Armenia, Kyrgyzstan và Chủ tịch Ban Thường trực Ủy ban Kinh tế Á – Âu đã chính thức ký Hiệp định Thương mại tự do (FTA) giữa Việt Nam với Liên minh kinh tế với thị trường 175 triệu dân và tổng GDP tới trên 2.500 tỷ USD.

Thủ tướng Chính phủ Việt Nam gặp lãnh đạo các nước liên minh kinh tế

Đây là Hiệp định thương mại tự do mang tính lịch sử, không chỉ vì Việt Nam là đối tác đầu tiên ký kết hiệp định này với liên minh kinh tế Á-Âu mà còn đem đến cơ hội vàng xuất khẩu các mặt hàng thế mạnh của Việt Nam như nông sản, thủy sản, dệt may, da giày, đồ gỗ và một số sản phẩm chế biến.

Một nội dung quan trọng của Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam với Liên minh Kinh tế Á-Âu là các nước thành viên sẽ áp dụng mức thuế suất 0% cho tất cả các mặt hàng thủy sản của Việt Nam ngay khi Hiệp định có hiệu lực. Đây là minh chứng thiết thực nhất trong nỗ lực mở rộng thị trường xuất khẩu, đảm bảo đầu ra cho hàng Việt, nhất là mặt hàng nông sản mà Chính phủ đang tập trung triển khai quyết liệt. Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam với Liên minh Kinh tế Á-Âu chắc chắn sẽ tạo ra thị trường rộng lớn và bền vững, tạo cơ hội vàng tiêu thụ các nhóm hàng mà Việt Nam có lợi ích cơ bản như nông sản và hàng công nghiệp như dệt may, da giày, đồ gỗ và một số sản phẩm chế biến. 

Việt Nam cũng đồng ý mở cửa thị trường có lộ trình đối với một số sản phẩm chăn nuôi, hàng công nghiệp gồm máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải... Các mặt hàng này nhìn chung đều không cạnh tranh với hàng hóa trong nước mà ngược lại còn góp phần đa dạng hóa thêm thị trường tiêu dùng. Riêng đối với các mặt hàng nông sản, Việt Nam đồng ý mở cửa ngay như sữa và các sản phẩm sữa, một số sản phẩm ngũ cốc... Mặc dù đây là các mặt hàng thuộc diện ưu tiên từ phía Liên minh nhưng trong bối cảnh hiện nay, do sản xuất nông nghiệp của phía bạn chủ yếu phục vụ nhu cầu nội địa và chưa tập trung cho xuất khẩu nông sản nên dự báo trong 5 năm đầu thực thi Hiệp định, ngành nông nghiệp Việt Nam sẽ không bị tác động rõ rệt bởi việc nhập khẩu mặt hàng nông sản từ các nước thành viên Liên minh kinh tế Á-Âu.

Khi Hiệp định có hiệu lực, Việt Nam và các nước thành viên Liên minh kinh tế Á-Âu sẽ dành cho nhau mức mở cửa thị trường hàng hóa lên tới khoảng 90% số dòng thuế, tương đương trên 90% kim ngạch thương mại song phương. Các chuyên gia kinh tế dự báo, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai bên sẽ đạt con số 10-12 tỷ USD vào năm 2020, tức là có thể tăng gấp 5 lần so với năm 2014. Dự báo kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang liên minh này hàng năm cũng sẽ tăng khoảng 18-20%.

Phát biểu tại lễ ký kết, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh: Việt Nam và các nước thành viên của Liên minh Kinh tế Á – Âu (EEU) vốn có quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống tốt đẹp. Việt Nam luôn biết ơn sự giúp đỡ quý báu mà Chính phủ và nhân dân các nước thành viên Liên minh đã dành cho Việt Nam trong công cuộc kháng chiến giành độc lập trước đây và xây dựng, phát triển đất nước ngày nay.

“Tháng 3/2013, tại Hà Nội, tôi và Ngài Khristenko  đã tuyên bố việc khởi động đàm phán Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á - Âu (khi đó là Liên minh Thuế quan) và chỉ sau 2 năm với nhiều nỗ lực của các bên trong đàm phán, hôm nay, chúng ta vui mừng cùng nhau chính thức ký Hiệp định quan trọng này” - Thủ tướng bày tỏ như vậy và nhấn mạnh: “Điều đặc biệt có ý nghĩa, khi cách đây đúng 1 năm, ngày 29/5/2014, tại thủ đô Axtana, đã chính thức thành lập Liên minh Kinh tế Á – Âu và việc ký Hiệp định hôm nay đưa Việt Nam vinh dự trở thành đối tác quốc tế đầu tiên ký Hiệp định Thương mại tự do với Liên minh. Hiệp định này cũng thể hiện tầm nhìn chiến lược của Liên minh về phát triển hợp tác với khu vực Châu Á – Thái Bình Dương năng động, một động lực của tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Với cơ cấu kinh tế, hàng hóa bổ sung cho nhau giữa Việt Nam và các nước thành viên Liên minh, Hiệp định Thương mại tự do sẽ góp phần quan trọng cho phát triển kinh tế của mỗi quốc gia, tăng trường trao đổi thương mại, dịch vụ, đầu tư song phương và mở rộng quan hệ hợp tác trong khu vực”

Thủ tướng khẳng định: Là một thành viên năng động của ASEAN, Việt Nam sẽ nỗ lực để Liên minh kinh tế Á - Âu mở rộng quan hệ với Cộng đồng ASEAN - một thị trường thống nhất phát triển năng động có trên 600 triệu dân với GDP đạt khoảng 2.500 tỷ USD. Chúng tôi cũng đang đẩy nhanh kết thúc đàm phán nhiều Hiệp định thương mại tự do với nhiều đối tác lớn, như vậy, khi đầu tư, kinh doanh với Việt Nam, doanh nghiệp của các nước thành viên Liên minh sẽ có cơ hội thuận lợi trong tiếp cận thị trường của nhiều nền kinh tế lớn trên thế giới như Hoa Kỳ, Nhật Bản, EU, Trung Quốc, Canada, Australia, New zealand, Hàn Quốc….

Bày tỏ hài lòng trước việc Liên minh và Việt Nam ký kết Hiệp định Thương mại tự do, Chủ tịch Ban thường trực Uỷ ban Kinh tế Á – Âu Khristenko  cho biết Hiệp định này sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội tiếp cận thị trường tiêu thụ của 5 quốc gia với 180 triệu dân, quy mô GDP trên 2.500 tỷ USD, được hưởng nhiều điều kiện ưu đãi, thuận lợi hóa về hải quan, giúp đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ và đầu tư của Việt Nam.

Thủ tướng Kazakhstan Massimov trong bài phát biểu của mình bày tỏ cảm ơn Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã tham gia Lễ ký kết Hiệp định Thương mại tự do, góp phần làm nên thành công của cuộc họp Hội đồng liên Chính phủ Liên minh Kinh tế Á – Âu, coi đây là một sự kiện quan trọng của quá trình hoạt động và đa dạng hoá các kênh hợp tác của Liên minh.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng bày tỏ cảm ơn nước chủ nhà Kazakhstan về sự đón tiếp nồng hậu và tin tưởng rằng sau khi ký chính thức Hiệp định, Việt Nam và các nước thành viên Liên minh sẽ nhanh chóng hoàn tất các thủ tục phê duyệt nội bộ để Hiệp định sớm có hiệu lực và triển khai thành công, mang lại lợi ích cho doanh nghiệp và người dân của hai bên.

Có thể nói, Liên minh Kinh tế Á – Âu có dân số hơn 175 triệu người với tổng GDP khoảng 2.500 tỷ USD, tuy là một tổ chức kinh tế mới được thành lập nhưng có vai trò hết sức quan trọng đối với việc phát triển một số quốc gia thuộc Liên Xô cũ hướng tới một không gian kinh tế thống nhất.

Việc ký kết Hiệp định tiếp tục khẳng định vai trò chủ động, tích cực của Việt Nam trong quan hệ hợp tác toàn diện với các nước thành viên Liên minh Kinh tế Á - Âu, đặc biệt là trong việc thực hiện quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Liên bang Nga. Đối với Liên minh, với việc Việt Nam là nước đầu tiên trên thế giới ký Hiệp định FTA, với vị thế quan trọng của Việt Nam trong ASEAN, việc ký kết Hiệp định này là một trong những ưu tiên hàng đầu của Liên minh về hội nhập kinh tế với thế giới trong giai đoạn hiện nay, qua đó Liên minh kỳ vọng sẽ mở rộng được quan hệ thương mại, đầu tư với khu vực Đông Nam Á trong Chiến lược tăng cường quan hệ với khu vực Châu Á – Thái Bình Dương.

Về mặt kinh tế, mục tiêu chủ yếu của Việt Nam trong đàm phán, ký kết và các cam kết hội nhập kinh tế nhằm đạt được lợi ích căn bản về kinh tế thông qua việc nâng cao sức cạnh tranh của sản xuất trong nước, tạo cơ hội cho thúc đẩy thương mại, dịch vụ, đầu tư, đa dạng hoá các thị trường xuất nhập khẩu, tránh sự phụ thuộc vào một thị trường.

Sau lễ ký kết, hai bên sẽ tiếp tục hoàn thành các thủ tục nội bộ để phê chuẩn Hiệp định nhằm mục tiêu để Hiệp định này có hiệu lực trong thời gian sớm nhất./.