Bí thư huyện bị quy “gây mất đoàn kết nội bộ” vì phát hiện tham nhũng

Tại hội nghị triển khai công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí do Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức ngày 8/3, nhiều ban ngành, địa phương đã thẳng thắn nêu ra những bất cập, vướng mắc trong việc phát hiện và xử lý các vi phạm. Trên thực tế, những khó khăn đó do cả nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan.

Do vậy, để phòng chống tham nhũng, lãng phí hiệu quả hơn, thành phố cần có những quy định cho phù hợp từ phía cơ quan ban hành luật và sự nhận thức đầy đủ của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức.

Một trong những giải pháp phòng chống tham nhũng hiện nay là minh bạch tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức bằng cách kê khai hàng năm. Các cơ quan, đơn vị, đối tượng cần kê khai đang thực hiện đầy đủ quy định này, nhưng thực hiện đúng hay không, kết quả kê khai có được kiểm tra không, có phát hiện sai phạm không? Đều là những câu hỏi không được trả lời.

Thiếu tướng Phan Anh Minh, Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra, Phó Giám đốc Công an Thành phố Hồ Chí Minh (Ảnh: Người Lao Động)

Thiếu tướng Phan Anh Minh, Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra, Phó Giám đốc Công an Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: Công an thành phố có hơn 1/3 cán bộ, công chức thuộc diện phải kê khai tài sản, nhưng kê khai xong là đút vào ngăn tủ cất, có đúng không, hợp lý không thì không ai biết. Cho nên, để việc kê khai dần trở nên hiệu quả, ông Phan Anh Minh kiến nghị cần phải có quy định sau khi kê khai, công khai minh bạch, phải có kết luận, nếu có những bất hợp lý thì phải yêu cầu bổ sung thông tin, nếu có sai phạm phải có chế tài, xử lý.

Là người va chạm với án tham nhũng nhiều, Thiếu tướng Phan Anh Minh cũng nhận định, án tham nhũng là vụ sau thiệt hại lớn hơn vụ trước, và khả năng phát hiện tham nhũng rất chậm nên việc thu hồi tài sản rất khó, rất thấp. Rõ ràng phòng chống tham nhũng chưa đạt yêu cầu. Ban Nội chính Trung ương có yêu cầu Công an thành phố giải trình vì sao án tham nhũng do công an phát hiện qua trinh sát ít. Điều này chủ yếu là do một số quy định hiện nay đang trói buộc.

“Tôi nói thẳng không phải ít mà là không có vì Công an thành phố cũng phải chấp hành Chỉ thị 15. Hầu hết đối tượng thực hiện hành vi tham nhũng là đảng viên, mà công an thì không được quyền tổ chức trinh sát đảng viên. Do đó, hầu hết án tham nhũng, kể cả án lớn ở thành phố đã được phát hiện từ Công an là thông qua một vụ án kinh tế khác”, Thiếu tướng Phan Anh Minh nêu rõ. 

Khó phát hiện tham nhũng, lãng phí và khi đã phát hiện thì xử lý rất chậm. Tình trạng này đang làm xói mòn lòng tin của người dân về công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí. Thực tế, trong các loại án bị trả về cho ngành chức năng để điều tra, điều tra bổ sung thì án tham nhũng chiếm tỷ lệ cao nhất, tỷ lệ hủy án cũng nhiều. Cán bộ tiến hành tố tụng ở các cấp hiện nay rất thận trọng, cầu toàn khi phải đối đầu với người tham nhũng có bản lĩnh, hiểu biết.

Thành phố Hồ Chí Minh còn vướng thêm ở Tòa án và Viện kiểm sát là cơ chế ủy quyền công tố. Tức là toàn bộ quá trình điều tra do Trung ương, do cơ quan khác làm, rồi chuyển về thành phố xử lý. Trong khi hồ sơ các vụ án tham nhũng ít nhất cũng từ 20.000 đến vài trăm ngàn trang, khó có hội đồng xét xử nào có thể nghiên cứu thấu đáo trong 2 tháng để đưa ra xét xử.

Ông Lê Minh Trí, Phó Trưởng ban Ban Nội chính Trung ương cho rằng: “Muốn phòng chống tham nhũng tốt thì phải đồng bộ. Trước hết là đồng bộ hệ thống thể chế, pháp luật của chúng ta. Các bộ luật liên quan đến quản lý chuyên ngành phải hoàn thiện, đảm bảo quản lý ngày càng chặt. Bớt được lỗ hổng bớt thì chúng ta mới có thể tăng cường phòng, chống hiệu quả”.

Cùng với sự bất cập và thiếu các quy định trong phòng, chống tham nhũng, khó khăn còn nằm ở nhận thức. Từng cơ quan, đơn vị và từng cán bộ, đảng viên, trước một sự việc cụ thể, có nhận ra được đó là hành vi nhũng nhiễu, tham nhũng hay không? có kiên quyết đấu tranh hay không? Hay cố tình nhìn nhận theo một hướng khác để né tránh, để gây khó cho người phát hiện tham nhũng.

Với vai trò là người đứng đầu, ông Nguyễn Cư, Bí thư Huyện ủy huyện Hóc Môn, Thành phố Hồ Chí Minh là người phát hiện có dấu hiệu tham nhũng trong công tác quản lý đất đai, phân lô, bán nền, làm phá hỏng quy hoạch của huyện. Ông Cư đã có một số chỉ đạo chấn chỉnh và báo cáo Thành ủy, nhưng trong quá trình thanh tra, kiểm tra, có lúc cả tập thể cho là ông Cư “gây mất đoàn kết nội bộ”.

“Là người đứng đầu, tôi thấy mình có trách nhiệm phát hiện, đề ra, yêu cầu đưa ra tập thể cấp ủy để bàn, thấy tình hình nghiêm trọng nên báo cáo cấp trên. Như vậy là tôi gây mất đoàn kết nội bộ, kết luận về tôi như vậy. Vấn đề này để thấy rằng, mình nói trách nhiệm người đứng đầu thì nghe dễ lắm, nhưng khi làm thì ai ủng hộ? Tập thể, đối tượng mình kiểm tra có ủng hộ không? Khó lắm!”, ông Nguyễn Cư tâm tư. 

Ý thức, phê bình và tự phê bình trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí là rất quan trọng. Chính Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Đinh La Thăng cũng nhấn mạnh, các cơ quan, tổ chức, đơn vị và cán bộ công chức phải nhìn nhận có thể có tham nhũng, lãng phí từ chính đơn vị mình, chứ đừng nghĩ là tham nhũng chỉ có ở đâu đâu.

“Chúng ta phải xác định cho rõ trách nhiệm người đứng đầu là trách nhiệm như thế nào. Chúng ta bảo vệ người tố cáo tham nhũng nhưng cũng phải bảo vệ những người dám đứng ra xử lý việc tham nhũng. Tất cả các cơ quan, đơn vị, sở ngành đừng nghĩ là tham nhũng ở chỗ khác, mà phải luôn luôn rà soát cơ quan, đơn vị mình có việc đó không. Chưa nói là tham nhũng lãng phí xảy ra từ những cơ quan ban hành chính sách, xây dựng chiến lược, quy hoạch”, ông Đinh La Thăng nhấn mạnh.

Để phòng, chống tham nhũng, lãng phí hiệu quả hơn, Thành phố Hồ Chí Minh đang nỗ lực nâng cao vai trò lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức Đảng, người đứng đầu trong công tác phát hiện, xử lý vụ việc, vụ án tham nhũng. Song song đó, thành phố sẽ hoàn thiện các quy định về phát hiện, xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng cho sát với thực tiễn thành phố và phù hợp với các quy định của pháp luật. Trước mắt, thành phố sẽ sớm có quy định về việc thay thế cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu có nhiều dư luận không tốt, có dấu hiệu tham nhũng, uy tín giảm sút, không hoàn thành nhiệm vụ được giao./.