Tối qua (11/11), Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và đoàn cấp cao nước ta đã về tới Hà Nội, kết thúc tốt đẹp chuyến tham dự Hội nghị Cấp cao APEC lần thứ 22 diễn ra từ ngày 9 đến ngày 11/11/2014 tại Thủ đô Bắc Kinh-Trung Quốc. Với hàng loạt các cuộc thảo luận đa phương, gặp gỡ, tiếp xúc song phương của các thành viên APEC tại Hội nghị đã đưa đến quyết tâm đẩy mạnh kết nối toàn diện vì một châu Á-Thái Bình Dương gắn kết, sáng tạo và kết nối.
Hội nghị Cấp cao APEC 22 có ý nghĩa đặc biệt đánh dấu chặng đường 25 năm hình thành và phát triển của APEC (1989 - 2014) và 20 năm thực hiện các Mục tiêu Bogo về thuận lợi hóa và tự do hóa thương mại và đầu tư (1994 - 2014), nhưng cũng trùng vào thời điểm tình hình quốc tế và khu vực có nhiều diễn biến quan trọng phục hồi kinh tế chậm hơn dự báo và không bền vững, Vòng đàm phán Doha tiếp tục trì trệ, hòa bình và ổn định ở nhiều khu vực đang bị thách thức, các thách thức toàn cầu trở nên gay gắt hơn... Do đó, nhu cầu duy trì hòa bình, ổn định và đà tăng trưởng của châu Á-Thái Bình Dương cũng trở nên cấp bách.
Trong bối cảnh đó, Hội nghị Cấp cao APEC 22 có ý nghĩa quan trọng, đề ra những định hướng lớn để đẩy mạnh liên kết kinh tế khu vực và tăng cường vị thế của Diễn đàn trong tình hình mới.
Hội nghị Cấp cao dù chỉ diễn ra trong 2 ngày nhưng đã đạt được những kết quả nổi bật, với việc các nhà lãnh đạo APEC đã nhất trí thông qua 2 Tuyên bố và 4 văn kiện kèm theo, đề ra những định hướng lớn cho liên kết và quyết định thiết lập một số cơ chế hợp tác. Hội nghị cũng đã thông qua “Kế hoạch tổng thể về kết nối APEC giai đoạn 2015 - 2025”.
Đây là lần đầu tiên APEC đề ra các biện pháp tăng cường kết nối tổng thể với tầm nhìn dài hạn, đặc biệt là kết nối cơ sở hạ tầng, nhằm tạo thêm động lực hình thành một thị trường chung rộng lớn và không gian thống nhất cho tăng trưởng và phát triển của cả khu vực. Cùng với đó, các nhà lãnh đạo APEC đã thông qua “Thỏa thuận của APEC về phát triển sáng tạo, cải cách và tăng trưởng kinh tế”; nhất trí về “Lộ trình đóng góp của APEC trong hình thành Khu vực thương mại tự do châu Á - Thái Bình Dương (FTAAP)”. Như vậy, chỉ trong gần một thập kỷ, ý tưởng về Khu vực thương mại tự do châu Á - Thái Bình Dương nay đã trở thành mục tiêu cụ thể của APEC.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho rằng, với những kết quả đó, Hội nghị tiếp tục khẳng định tiềm năng và vai trò quan trọng của APEC trong việc xây dựng quan hệ đối tác vì một châu Á - Thái Bình Dương hòa bình, ổn định, gắn kết và thịnh vượng.
Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn nói: "Nhìn lại 25 năm thấy rằng APEC là động lực chính thúc đẩy tăng cường hợp tác liên kết ở khu vực, đặc biệt là thúc đẩy tự do hóa thương mại và đầu tư, coi đây là cơ sở là nền tảng để tiếp tục thúc đẩy hợp tác kinh tế của khu vực châu Á - Thái Bình Dương, một động lực tăng trưởng của kinh tế thế giới trong thời gian tới. Trong hội nghị này đã thông qua được Chương trình hành động, lộ trình rõ ràng để kết nối khu vực trên cả 3 mặt thể chế, con người và cơ sở hạ tầng. Trong đó thời gian trước mắt kết nối về cơ sở hạ tầng là lĩnh vực trọng tâm ưu tiên. Các nhà lãnh đạo cũng xác lập định hướng thiết lập chuỗi giá trị khu vực châu Á-Thái Bình Dương trong chuỗi giá trị toàn cầu để các nền kinh tế, các doanh nghiệp cùng tham gia vào chuỗi giá trị nhằm đưa tăng trưởng của toàn khu vực thời gian tới”.
Những kết quả đạt được tại Hội nghị Cấp cao APEC 2014 không chỉ mở ra cơ hội hợp tác giữa các thành viên, mà còn ghi dấu ấn những đóng góp của Việt Nam. Các thành viên đánh giá cao các đề xuất của Việt Nam, nhất là đề cao nhu cầu duy trì hòa bình, ổn định để phục hồi kinh tế, hợp tác và phát triển.
Nổi bật là Chủ tịch nước có bài phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh doanh nghiệp APEC về "Tăng cường kết nối khu vực-những ưu tiên về đầu tư, cơ sở hạ tầng và chính sách", thảo luận tại các phiên họp kín, Chủ tịch nước đã đề xuất gắn kết chặt chẽ cải cách kinh tế, tăng trưởng, liên kết với phát triển bền vững, các Mục tiêu Thiên niên kỷ và Chương trình nghị sự phát triển sau năm 2015 cũng như ứng phó với các thách thức toàn cầu, trong đó có an ninh lương thực, an ninh nguồn nước, ứng phó thiên tai, cứu hộ, cứu nạn...
Chủ tịch nước nêu bật những tiềm năng hợp tác, các ưu tiên phát triển của ASEAN và Việt Nam cũng như việc khởi xướng ý tưởng, thúc đẩy liên kết, kết nối trong APEC và ở châu Á – Thái Bình Dương.
Chủ tịch nước khẳng định: "Chúng ta đang có thêm nhiều cơ hội to lớn nhờ các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, với quy mô rộng lớn hơn và tiêu chí cao hơn. Thời gian tới, sẽ hình thành Cộng đồng ASEAN, Khuôn khổ đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), các liên kết Đông Bắc Á, Liên minh Thái Bình Dương… Chỉ trong không đầy một thập kỷ, ý tưởng Khu vực thương mại tự do châu Á – Thái Bình Dương (FTAAP) nay đã trở thành mục tiêu chung, với lộ trình triển khai cụ thể. Tuy nhiên, cùng với những chuyển biến căn bản của nền tảng kinh tế thế giới trong một thế giới toàn cầu hóa và gắn kết hơn, kết nối khu vực đang đứng trước những yêu cầu, thách thức hoàn toàn mới. Kết nối trong thế kỷ 21 là sự kết nối toàn diện, sâu rộng trên cả ba phương diện: thể chế, cơ sở hạ tầng và con người. Kết nối là phải nhằm hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, trong đó con người là chủ thể và trọng tâm".
Trong khuôn khổ Hội nghị cấp cao APEC cũng đã diễn ra Cuộc họp Cấp cao Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) lần thứ 5 với 12 thành viên. Các nhà lãnh đạo đều đánh giá những tiến bộ đạt được là rất đáng ghi nhận sau Hội nghị tại Bali năm 2013, tạo cơ sở quan trọng để các thành viên đẩy mạnh nỗ lực sớm hoàn tất đàm phán.
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang khẳng định Việt Nam quyết tâm và sẵn sàng nỗ lực cùng các thành viên để sớm đạt được một hiệp định toàn diện, cân bằng và vì sự phát triển, phản ánh thỏa đáng những quan tâm, lợi ích và thực tiễn phát triển của các thành viên. Các nhà lãnh đạo cũng nhấn mạnh Hiệp định TPP cần nhằm phục vụ tăng trưởng kinh tế, tạo thêm việc làm và tăng cường năng lực cạnh tranh của các nước thành viên, hướng tới bảo đảm phát triển bền vững.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng cho biết: "Trên rất nhiều những nội dung đàm phán đã thống nhất được, còn lại một số vấn đề không nhiều, không những tất cả các thành viên TPP phải tiếp tục đàm phán mà còn là đàm phán song phương. Ví dụ như giữa Mỹ với Nhật Bản, giữa một số thành viên khác với Mỹ trong đó có cả Việt Nam, nhưng số lượng không nhiều. Chính vì thế các nhà lãnh đạo bày tỏ hy vọng chúng ta có thể kết thúc đàm phán trong thời gian tới, đồng thời đặt ra mong muốn đạt được một hiệp định có tiêu chuẩn cao, cân bằng lợi ích có tính tới trình độ chênh lệch phát triển của các nước thành viên".
Bên cạnh dấu ấn Việt Nam tại Hội APEC 2014 mở ra cơ hợp tác liên kết khu vực thì trên lĩnh vực hợp tác song phương cũng mở ra triển vọng hợp tác mới. Tại Bắc Kinh, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang tiếp xúc rộng rãi với nhiều nguyên thủ và lãnh đạo các thành viên APEC, trong đó có Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc, Tổng thống Hoa Kỳ, Nga, Hàn Quốc, Indonesia, Philippines, Chile, Peru, Quốc vương Brunei, Thủ tướng Nhật Bản, Thái Lan, Papua New Guinea, New Zealand...
Chủ tịch nước cũng đã tiếp Hội hữu nghị đối ngoại nhân dân quốc tế Trung Quốc, và gặp gỡ, trao đổi với các tập đoàn thuộc Liên minh doanh nghiệp Hoa Kỳ trong APEC. Chủ tịch nước và lãnh đạo các thành viên APEC đã trao đổi sâu rộng về tăng cường quan hệ song phương và phương hướng phối hợp tại các diễn đàn đa phương trong bối cảnh có nhiều vấn đề an ninh, phát triển đang nổi lên ở khu vực và trên thế giới.
Lãnh đạo các nước nhất trí, để tận dụng cơ hội phục hồi và liên kết kinh tế sôi động ở khu vực, cần cùng triển khai các biện pháp đẩy mạnh hợp tác song phương thiết thực hơn nữa về kinh tế, thương mại, đầu tư, kết nối doanh nghiệp, phát triển cơ sở hạ tầng, chuyển giao công nghệ...
Các thành viên APEC đánh giá cao những những bước triển khai hội nhập quốc tế hiệu quả của Việt Nam trên mọi lĩnh vực, góp phần duy trì hòa bình, ổn định, thúc đẩy xu thế đối thoại và liên kết khu vực. Các thành viên khẳng định tiếp tục phối hợp chặt chẽ và sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm với chúng ta để chuẩn bị đăng cai tổ chức Năm APEC Việt Nam 2017 cũng như đảm nhận vai trò nước điều phối ASEAN trong APEC năm 2015.
Có thể khẳng định những kết quả thiết thực đạt được tại Hội nghị APEC 2014 cũng như tại các cuộc gặp song phương một lần nữa khẳng định, Diễn đàn APEC là nơi hội tụ nhiều đối tác chiến lược, kinh tế, thương mại hàng đầu, và sẽ tiếp tục là một trong những cơ chế hợp tác khu vực quan trọng đối với nước ta. APEC cùng các cơ chế hợp tác khác ở khu vực như ASEAN, ASEAN với các đối tác, Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP)… đang hứa hẹn nhiều tiềm năng hợp tác mới, tạo thêm nền tảng củng cố xu thế hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển./.