Thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị và Nghị quyết của Quân ủy Trung ương, ngày 23/10/1961, Đoàn 759 (tiền thân của Lữ đoàn 125, Hải quân ngày nay) đã được thành lập, chính thức mở con đường vận chuyển chiến lược trên biển chi viện chiến trường.

Trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, tuyến chi viện chiến lược đường Hồ Chí Minh trên biển đã trực tiếp và gián tiếp vận chuyển hơn 96.000 tấn vũ khí đạn dược, hơn 170.000 lượt cán bộ, chiến sĩ chi viện cho chiến trường miền Nam.

“Đường Hồ Chí Minh trên biển” đã trở thành một huyền thoại, một kỳ tích, là sự độc đáo và sáng tạo của cuộc chiến tranh nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh. 55 năm trôi qua nhưng bài học kinh nghiệm rút ra từ những chiến công của đoàn tàu không số mở đường Hồ Chí Minh trên biển vẫn còn nguyên giá trị. Những bài học ấy đã được vận dụng vào xây dựng Hải quân nhân dân Việt Nam, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Phóng viên VOV phỏng vấn Phó Đô đốc Đinh Gia Thật, Chính ủy Quân chủng Hải quân.

Phó đô đốc Đinh Gia Thật (Ảnh: Báo Hải quân).

Phó đô đốc Đinh Gia Thật: Truyền thống của đoàn tàu không số năm xưa và Lữ đoàn 125 anh hùng (thuộc Bộ Tư lệnh vùng 2 Hải Quân) hiện nay, những bài học kinh nghiệm còn nguyên giá trị đối với việc xây dựng quân chủng cách mạng chính quy tinh nhuệ, hiện đại và nhất là nhiệm vụ thực sự là nòng cốt trong đấu tranh quản lý bảo vệ chủ quyền biển đảo thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc.

Đoàn tàu không số đã làm lên đường Hồ Chí Minh huyền thoại bởi những chiến công huyền thoại, những chiến công đó được xây đắp từ ý chí quyết tâm, lòng dũng cảm sự mưu trí sáng tạo của cán bộ, chiến sỹ tham gia đoàn tàu không số năm xưa. Những chiến công, sự mưu trí đó được kết tinh từ tất cả vì miền Nam ruột thịt, được kết tinh từ sự trung thành tuyện đối với Đảng, Tổ quốc và nhân dân. Đó là một bài học vô giá còn sống mãi cho thế hệ cán bộ chiến sỹ hải quân hôm nay và mai sau.

Phó đô đốc Đinh Gia Thật: Nói đến đường Hồ Chí Minh trên biển thì phải nói đến cả tuyến, bởi từ trăm sông, trăm ngả, có ngõ, có đường, có đầu, có cuối mới hình thành nên một con đường hoàn chỉnh. Ngoài các cựu binh đoàn tàu không số thì không thể không nhắc đến sự chia sẻ, ủng hộ của nhân dân dọc tuyến đường. Bởi vậy vai trò của nhân dân hết sức quan trọng, nếu nhân dân không ủng hộ, che chở, đùm bọc, giúp đỡ thì con đường đó sẽ không thành công.

Chúng tôi đánh giá rất cao vai trò của nhân dân với con đường này. Ở đầu phía Bắc, nhân dân đảm bảo bí mật giúp đỡ vận chuyển, bạn bè quốc tế giúp đỡ tạo mọi điều kiện cho tàu bè tránh trú, thoát khỏi sự truy tìm của quân địch. Những lúc bão gió, khi vượt qua được chặng được dài, khi vào các bến bờ cãi bãi ở phía Nam, nếu không có nhân dân giữ bí mật, kịp thời vận chuyển, kịp thời tiếp nhận thì tất cả các trang bị vũ khí và lực lượng trên các tàu không thể đến những nơi chúng ta mong muốn. Chính vì sự giúp đỡ tiếp nhận hết sức kịp thời của nhân dân, những trang bị vũ khí ấy mới có thể tạo thành sức mạnh vật chất trên chiến trường.

Phó đô đốc Đinh Gia Thật: Đoàn tàu không số làm lên con đường huyền thoại - đường Hồ Chí Minh trên biển. Đó là con đường cách mạng góp phần to lớn vào việc giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.

Bởi vậy muốn để con đường này sống mãi trong lòng nhân dân, là niềm tự hào của thế hệ trẻ hôm nay và mãi mãi về sau thì việc giáo dục truyền thống đẩy mạnh tuyên truyền về những chiến công huyền thoại, giá trị của con đường, bài học của con đường là một việc làm chúng ta cần phải làm hết sức bài bản, căn cơ, có sự chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, các Bộ, ban ngành Trung ương, đặc biệt là Quân ủy Trung ương và Tổng Cục chính trị để truyền thống chiến công oanh liệt như một huyền thoại của đường Hồ Chí Minh trên biển là một tài sản vô giá của sự nghiệp cách mạng nước ta.

Phó đô đốc Đinh Gia Thật: Đất nước ta có lợi thế rất to lớn về biển, biển là không gian sống, không gian sinh tồn của bao thế hệ người Việt. Biển không chỉ có điều kiện về tiềm năng và lợi thế cho phát triển kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước mà còn là môi trường quan trọng trong việc bảo vệ, gìn giữ chủ quyền đất nước. Bởi vậy trong chiến tranh, cha ông ta đã lấy biển để bảo vệ đất nước làm mặt trận chiến tranh, chống lại kẻ thù, trong thời bình, biển là một vòng cung, vành đai chiến lũy bảo vệ đất nước nhưng đồng thời biển cũng là một môi trường có tiềm năng to lớn để phát triển kinh tế. Đất nước ta phải có chiến lược, kế sách để khai thác lợi thế tiềm năng của biển.

Việc đẩy mạnh phát triển kinh tế gắn với bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh biển, đảo là chủ trương nhất quán của Đảng ta. Điều này được khẳng định trong Nghị quyết Trung ương 4 (Khoá X) và các văn bản, nghị quyết của Đảng và Nhà nước. Để tạo điều kiện cho kinh tế biển phát triển, điều quan trọng là phải kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế biển với củng cố vững chắc thế trận quốc phòng toàn dân trên biển, trong đó trọng tâm là bảo vệ an toàn cho các hoạt động kinh tế trên biển.

Đối với quân chủng Hải quân, bên cạnh vai trò là lực lượng nòng cốt bảo vệ chủ quyền biển đảo thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc, Hải quân nhân dân Việt Nam đã phát huy những lợi thế của biển, đã kết hợp giữa an ninh quốc phòng với phát triển kinh tế. Trong những năm qua, Quân chủng Hải Quân là đơn vị đi đầu phát triển một số lĩnh vực của kinh tế biển, triệt để tận dụng mọi khả năng (nhất là con người, cơ sở vật chất, phương tiện hiện có), trong điều kiện cho phép, đẩy mạnh các hoạt động lao động sản xuất, kinh doanh trong những lĩnh vực, ngành nghề có thế mạnh, như: Dịch vụ cảng biển, vận tải biển, xây dựng các công trình biển.

Điển hình như Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn với lợi thế và những trụ cột hết sức khoa học, hiệu quả đã đưa dịch vụ khai thác cảng biển vào trong Top 40 cảng biển lớn nhất thế giới và chiếm tới 80% thị phần container của các cảng biển phía Nam, điều này cho thấy sự kết hợp giữa quốc phòng và kinh tế là hết sức hiệu quả, đúng đắn. Mặt khác, phát triển ngành vận tải biển nội địa, dịch vụ logictic tạo thành những điểm mạnh của ngành kinh tế biển hiện nay. Bên cạnh đó lực lượng Hải quân còn rất chú trọng đề xuất hiện đại hóa phát triển các khu kinh tế quốc phòng trên biển, để không những bảo vệ tốt mà chúng ta còn tạo điều kiện cho ngư dân cho nhân dân định cư sinh sống, làm ăn lâu dài trên vùng biển, nhất là các vùng biển ở xa.

Bên cạnh đó, Quân chủng Hải quân còn thực hiện tốt nhiệm vụ tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn tàu thuyền, giúp đỡ nhân dân khi bị thương bị nạn, khi gặp khó khăn, thiên tai, bão tố trên biển. Hải quân nhân dân Việt Nam coi đây là nhiệm vụ chiến đấu, là mệnh lệnh trái tim của người chiến sỹ, do vậy, dù sóng to gió lớn, dù bão tố gần xa... có lệnh là lên đường, sẵn sàng nhận nhiệm vụ, tất cả vì cuộc sống bình yên của nhân dân trên các vùng biển, đảo.

Hải quân nhân dân Việt Nam xứng đáng là chỗ dựa vững chắc, là niềm tin của bà con ngư dân và các lực lượng hoạt động trên các vùng biển xa, góp phần phát triển kinh tế biển cũng như duy trì sự có mặt thường xuyên của ngư dân; khẳng định chủ quyền và kịp thời phát hiện mọi hoạt động xâm phạm của tàu thuyền nước ngoài, cùng với Quân chủng Hải quân và các lực lượng khác quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.